ریخت شناسی و بیماری‌زایی Uromyces viciae – fabae عامل زنگ باقلا

Abstract

<strong>در این تحقیق دامنه میزبانی و ریخت‌شناسی اسپورهای</strong><strong><em>Uromyces viciae-fabae</em></strong><strong> </strong><strong> </strong><strong>عامل زنگ باقلا </strong><strong>مورد بررسی قرار گرفت. </strong><strong>جدایه مورد بررسی روی سه رقم باقلا شامل برکت، سرازیری و شاخ بزی و چهار رقم نخودفرنگی شامل </strong><strong>Dorango, Mr.Big, Agro, Utrilo</strong><strong> مایه‌زنی گردید و 12 روز بعد از مایه‌زنی از لحاظ تیپ آلودگی </strong><strong>(IT)</strong><strong> ، شدت آلودگی</strong><strong>(DS) </strong><strong> و دوره نهان </strong><strong>(LP)</strong><strong> ارزیابی شد. در بررسی میزبانی دیده شد که این جدایه توانایی آلوده کردن سه رقم باقلا و چهار رقم نخود فرنگی را دارد. مایه‌زنی این جدایه روی رقم‌های مختلف عدس، ماش و خلر با سه روش مالشی، گرد پاشی و مه پاشی منجر به ایجاد علامتی نگردید. بررسی ریخت‌شناسی اسپورها به وسیله میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی نشان داد که یوریدینیوسپورها دارای زوائد خار مانند بوده و تلیوسپورهای این زنگ صاف و فاقد هر گونه زائده هستند. مقایسه یوریدینیوسپورهای این زنگ جدا شده از باقلا، نخودفرنگی و نمونه هرباریومی از روی عدس اختلاف معنی‌داری از نظر طول، عرض و تعداد سوراخ‌های جوانه‌زنی و محل قرار گرفتن این سوراخ‌ها نداشتند. تلیوسپورهای جدا شده از باقلا و نخود فرنگی با یکدیگر مشابه بوده ولی تلیوسپورهای جدا شده از باقلا از نظر طول تلیوسپور، پاپیل انتهایی و طول پایه با تلیوسپورهای نمونه زنگ عدس اختلاف معنی‌داری داشتند. بازیدیوسپورهای این زنگ پس از جوانه‌زنی تلیوسپور روی استریگما تشکیل می‌شوند و معمولاً هر تلیوسپور چهار بازیدیوسپور ایجاد می‌کند. به نظر می‌رسد این جدایه فرم ویژه </strong><strong><em>Uromyces viciae-fabae</em></strong><strong> f.sp. </strong><strong><em>viciae-fabae</em></strong><strong> باشد.</strong>