اثر سالیسیلیک اسید و Bacillus subtilis بر پوسیدگی ساقه و ریشه خیار با عامل Fusarium oxysporum f.sp. radicis cucumerinum *

Abstract

<strong>در این تحقیق آثار سالیسیلیک اسید و </strong><strong><em>Bacillus subtilis</em></strong><strong>روی بیماری پوسیدگی ساقه و ریشه خیار با عامل </strong><strong><em>F. oxysporum</em></strong><strong> f.sp. <em>radicis cucumerinum</em> </strong><strong> مورد بررسی قرار گرفت. در محیط پتری غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید (8-2 میلی‌مولار) بر رشد </strong><strong><em>B. subtilis</em></strong><strong> اثر منفی داشتند، در حالی‌که غلظت‌های بیشتر از 5 میلی‌مولار به طور کامل از رشد قارچ عامل بیماری جلوگیری کردند. کاربرد سالیسیلیک اسید (3، 5 و 7 میلی‌مولار) و </strong><strong><em>B. subtilis</em></strong><strong> قبل و یا بعد از آلودگی قارچی با هدف ارزیابی شدت بیماری، وزن تر ریشه، اندام‌های هوایی و ارتفاع بوته تحت شرایط گلخانه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار گیاهان خیار با غلظت 7 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید (به صورت اسپری برگ‌ها) و </strong><strong><em>B. subtilis</em></strong><strong>(به صورت خیساندن خاک) قبل از مایه‌زنی با عامل بیماری سبب کاهش بیماری و افزایش رشد گیاه نسبت به شاهد آلوده و سایر تیمارها می‌شود. ارزیابی محتوای فنل کل و میزان فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در تیمار کاربرد تلفیقی هر دو نوع القا کننده در مقایسه با کاربرد هر کدام از القا کننده‌ها به تنهایی و نیز گیاهان شاهد سالم و آلوده افزایش یافته بود. بیشترین مقدار این ترکیبات به ترتیب در روزهای هفتم و پنجم بعد از کاربرد القاکننده‌ها دیده شد. طبق نتایج به دست آمده، سالیسیلیک اسید به عنوان یک محرک شیمیایی دفاع گیاه و </strong><strong><em>B. subtilis</em></strong><strong>به عنوان عامل کنترل بیولوژیک و افزایش دهنده رشد گیاه، برای حفاظت مؤثر گیاهان خیار در برابر </strong><strong> </strong><strong><em>F. oxysporum</em></strong><strong> f.sp. <em>radicis cucumerinum</em></strong><strong> می‌توانند با هم استفاده شوند.</strong>