دامنه میزبانی و پراکندگیPectobacterium betavasculorum عامل بیماری باکتریایی نکروز آوندی و پوسیدگی ریشه چغندر قند در استان فارس

Abstract

<strong>بیماری باکتریایی نکروز آوندی و پوسیدگی ریشه چغندر قند ‌(<em>Beta</em> <em>vulgraris</em>) ناشی از <em>betavasculorum Pectobacterium</em> ٬ یکی از عوامل مهم پوسیدگی ریشه چغندر قند در استان فارس محسوب می‌شود. این بیماری در سال‌های اخیرگسترش نسبتاً وسیعی در این استان داشته است. به منظور تعیین دامنه میزبانی عمدتاً در تعدادی از گیاهان زراعی خانواده کدوئیان وسولاناسه از <em>دو</em> جدایه نمونه استفاده شد. جدایه های مورد بررسی با ایجاد زخم در قسمت دمبرگ، ساقه، ریشه و یا میوه گیاهان مایه زنی شدند. گیاهان شاهد نیز با آب مقطر سترون مایه زنی و در شرایط مشابه نگهداری و روزانه جهت بررسی علائم بازبینی شدند. بعد از2 تا 10 روز بسته به نوع گیاهان علائم بیماری به صورت پوسیدگی و سیاه شدن در ناحیه مایه‌زنی شده و یا از محل مایه‌زنی به اطراف و ایجاد علائم سیستمیک در برگ و پوسیدگی در میوه، ریشه، ساقه و غده گیاهان خیار، لوبیا، لوبیاچشم بلبلی، طالبی، گوجه فرنگی، کدو، ذرت، سیب زمینی بادمجان، تربچه، هویج، شلغم، سیر، پیاز، چغندر لبویی و خرمای نارس ایجاد شد. شدت علائم روی ذرت کمتر از سایر گیاهان بود، ولی مایه‌زنی باعث آبگزیدگی و پوسیدگی طوقه در گیاهچه‌های جوان ذرت و نهایتاً منجر به مرگ آنها پس از یک هفته شد. میزان پوسیدگی روی سیر و پیاز هم بسیار محدود بود. در تمام موارد جدایه باکتری مجدداً از گیاهان بیمار جدا شد. گیاهان طالبی، لوبیا، بادمجان، ذرت و خیار به عنوان میزبانان جدید گلخانه‌ای و بالقوه این باکتری معرفی می‌گردند. بیماری در مناطق زرقان، مرودشت، فسا، کوار و حومه شیراز شایع است ولی در اقلید بیماری مشاهده نگردید.</strong>