ثبات نسبی ژنتیکی جدایه‌های ویروس برگ‌ قاشقی باقلا بر اساس بخشی از ژن پروتئین پوششی از میزبان‌ها و مناطق جغرافیایی مختلف ایران

Abstract

یکی از عوامل زردی، کوتولگی و پیچیدگی در حبوبات که باعث کاهش محصول می‌شود ویروس برگ قاشقی باقلا (Bean leaf roll virus, BLRV) می­باشد. به منظور بررسی تنوع جدایه­های ایرانی این ویروس از مزارع حبوبات در استان های مرکزی، فارس، خوزستان، کهگیلویه‌و‌بویر احمد، گلستان، زنجان و قزوین بازدید و از گیاهان یونجه، عدس، نخود، لوبیا، شبدر، باقلا، نخودفرنگی و شنبلیله نمونه‌برداری انجام شد. درمورد نمونه­های انتخابی مراحل استخراج آر­ان­ای ویروس، تکثیر بخشی از ژن کد­کننده­ی پروتئین پوششی (از نوکلئوتید 3250 تا نوکلئوتید 3638) با آغازگر­های اختصاصی، همسانه‌سازی و تعیین ترادف به عمل آمد. به این ترتیب، BLRV در گیاهان یونجه، عدس، نخود، لوبیا و شبدر عمدتاً با علائم زردی و در گیاه باقلا با علائم قاشقی شدن برگ­ها و زرد شدن برگ­های جوان تشخیص داده شد. همردیف­سازی چندگانه ترادف بخشی از ژن پروتئین پوششی 15 جدایه­ی ایرانی با ترادف ناحیه مشابه سایر جدایه­های BLRV موجود در بانک ژن نشان داد که میزان شباهت نوکلئوتیدی و ترجمه آمینواسیدی این ناحیه از ژن پروتئین پوششی به ترتیب 98–94% و 100–96% می­باشد. مطالعات تبارزایی نشان داد که تمام جدایه­های BLRV از ایران در یک گروه مجزا از جدایه­های غیرایرانی قرار می­گیرند. میزان شباهت­ ژن در این بخش از ژنوم می­تواند نشان دهنده­ی پایستگی و ثبات نسبی ژنتیکی ژن پروتئین پوششی ویروس مورد بررسی باشد.