ارائه نشانگرهای کاربردی لرزه‌نگاری چهاربعدی جهت محاسبه تغییرات فشار و اشباع‌شدگی حاصل از برداشت و تزریق مخازن نفت و گاز

Abstract

تخمین و محاسبه تغییرات فشار و اشباع‌شدگی حاصل از تولید و تزریق مخازن نفت و گاز، یکی از کاربردهای اصلی لرزه‌نگاری چهاربعدی می‌باشد. تخمین این پارامترها در مقیاس مخزن، کمک شایانی به بروز رسانی مدلهای شبیه‌ساز مخازن نفت و گاز و همچنین مدلهای ژئومکانیکی آنها می‌کند. روشهای متعددی در سالهای اخیر با هدف تخمین تغییرات فشار و اشباع‌شدگی با استفاده از داده‌های لرزه‌نگاری چهاربعدی ارائه شده است که معمولا اثر تغییرات فشار و اشباع‌شدگی را به صورت خطی تجزیه می‌کنند. جهت واسنجی (Calibration) معادلات ارائه شده، معمولا داده‌های آزمایشگاهی، روابط تجربی فیزیک‌سنگی و یا داده‌های چاه به همراه مدلهای شبیه‌ساز در مقیاس مخزن مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگرچه این روشها جوابهای نسبتا قابل قبولی به همراه داشته‌اند، کاربرد آنها نیاز به تنظیمات و واسنجی‌های نسبتا پیچیده و زیادی دارند که طبیعتا نیاز به زمان و هزینه زیادی خواهند داشت. با استفاده از روابط فیزیک‌سنگی و پتروفیزیکی، در این مقاله دو نشانگر مستقل توسعه و معرفی می‌شوند که به صورت جداگانه تغییرات فشار و اشباع‌شدگی را محاسبه می‌کنند. از نقطه نظر کاربردی، هر دو معادله بسیار ساده بوده و قابل کاربرد در مدت زمان کمتر از یک روز هستند و علاوه بر آن تفاسیر ساده‌ای دارند. اگر چه نشانگرهای پیشنهاد شده توانسته‌اند جوابهای قابل قبولی در مخزن مورد مطالعه در دریای شمال ارائه دهند، هر دوی این نشانگرها ماهیت کیفی جهت نمایش تغییرات فشار و اشباع‌شدگی دارند. بنابراین ادامه این کار تحقیقاتی جهت کمی کردن این نشانگرها پیشنهاد می‌گردد.