بازخوانی اندیشة سید قطب در پرتوی مفهوم «عدالت» و «آزادی»

Abstract

این پژوهش در پی آن است تا با در نظرگرفتن وجوه سلبی و ایجابی اندیشه سید قطب به این سؤال پاسخ دهد که رابطه مفاهیم عدالت و آزادی در جامعه آرمانی سید قطب چگونه ترسیم می‌شود. از این رو با انتخاب روش هرمنوتیک فلسفی به بررسی آثار این نویسنده پرداخته و مشخص شده است که اندیشه سید قطب اولا در وجه سلبی با مفهوم «جاهلیت» به انتقاد از اوضاع اجتماعی، نهادهای متولی و برداشتهای موجود در مکاتب مختلف از عدالت و آزادی می­پردازد؛ اما وجه ایجابی بیشتر در پی ایجاد جامعه آرمانی بر اساس مفاهیم «حاکمیت» و «جماعت» است. بر همین اساس، برداشت وی از مفهوم عدالت اجتماعی به مثابه «امر ایدئولوژیک» و آزادی به معنای «رهایی از یوغ دیگری» در جامعه آرمانی او قابل ترسیم است.