راه رهایی (پژوهشى درباره مفهوم رستگارى و عوامل آن در قرآن و روایات)

Abstract

رستگاری در نگاه قرآن و روایات، حقیقتی است دارای مراتب که گستره معنایی آن از هدایت شدگی تا کسب رضایت خداوند متعال را در برمی‌گیرد. ویژ‌گی‌های اصلی آن اکتسابی بودن و غیر مادی بودن است. قرآن کریم و روایات برای رستگاری به پنج عامل اشاره کرده‌اند که از بین آن‌ها دو عاملِ ایمان و عمل صالح، به عنوان عوامل ایجادی و توبه و شفاعت، به عنوان عوامل رفعی، معرفی شده‌اند. رحمت الهی عامل پنجمی است که وجود آن همچون ضرورت به شرط محمول، برای کارآمدی هر یک از این عوامل لازم است. باتوجه به ویژگی اکتسابی بودن رستگاری، ایمان و عمل صالح به ترتیب بیشترین اهمیت را به خود اختصاص می‌دهند. در عین حال برای دستیابی به رستگاری شایسته، آگاهی و دانایی در پذیرش ایمان و انجام عمل صالح شرط لازم است.