فطری بودن زبان قرآن از منظر آیت الله جوادی آملی و مقایسه آن با دیگر نظریات

Abstract

از دیرباز این پرسش بین مفسران و متکلمان مطرح بوده که خداوند در قرآن با بندگان خود از چه سبک و شیوۀ گفتمانی استفاده کرده است. زبان فطرت، از جمله نظریات مهم در این مسئله است که از سوی مفسّر معاصر، آیت الله جوادی آملی (حفظه الله) مطرح شده است. بدین صورت که اگر قرآن‏کریم به مکان و زمان ویژه‏ای اختصاص ندارد، لاجرم باید از زبان گسترده‏ای بهره جوید که همیشگی، جهانی و همگانی باشد و نسبت به احوال و اطوار و اوضاع مختلف فراگیر باشد. به بیان اصطلاحی می‏بایست دارای سه ویژگی دوام، کلیت و اطلاق باشد و چنین زبانی، زبان فطرت است که نه متعدد می‏شود و نه تحول می‏پذیرد. در این مقاله تلاش شده تا با آوردن تعریف و بیان ویژگی‌های زبان فطرت و نیز بررسی ادله و شواهد آن، ابعاد گوناگون این نظریه و نیز وجه امتیاز آن با دیگر دیدگاه‌ها که در مسئلۀ زبان قرآن مطرح شده است، مشخص‌گردد.