پیکار با غیرمسلمانان و شرایط آن یکی از موضوعاتی است که از دیرباز در آثار تفسیری مطرح بوده و مفسران در اینکه مُقاتل کیست و دلیل ضرورت جنگ با غیرمسلمان چیست، اختلاف‌­ نظر داشته‌­اند. پژوهش حاضر می‌کوشد با به­‌کارگیری روش ...

یکی از فریضه­‌های بنیادین شریعت اسلامی فریضۀ امر به معروف و نهی از منکر است. فقیهان برای استقرار وجوب این فریضه شروطی برشمرده‌اند که یکی از آن­ها «شرط تأثیر» است. پژوهش حاضر به روش اکتشافی­ _ ­تحلیلی و با بهره­‌گیری از ...

قرآن کریم دارای مکالمه­‌ها و موقعیت­‌های متفاوتی است که در آن‌­ها جفت‌­مجاورهای درخواست و رد کردن رخ داده است. در پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی متن­‌محور، سازوکارهای ادب­‌ورزی موجود در کنش «رد کردن» در گفتمان ...

ولاء و شهروندی در میان عرب با بیان‌های پرتکرار قرآن کریم از نظم متکی بر خون و نسب به نهادی بر پایۀ ایمان تبدیل شد؛ بااین‌حال قرآن دربرابر رویه‌های حقوقی ولاء که پیش از اسلام برقرار بود، سکوت کرده است. این سکوت را با توجه ...

زیارتگاه‌ها همواره مورد توجه شیعیان بوده و ساخت‌­وسازهای بسیاری در محل قبور اولیای الهی ایجاد شده است. دربارۀ تزیین و طلاکاری زیارتگاه­‌ها نظرات متفاوتی وجود دارد. برخی بر این باورند که هزینه‌ کردن برای تزیین، براساس احادیث ...

شناخت ساختار و محور موضوعی هر سوره از قرآن روشی نوین در علم سوره‏‌شناسی است. سورۀ نور بیست ‏و چهارمین سورۀ قرآن است که با 64 آیه به نُه واحد موضوعی تقسیم می‌شود. آیا در میان آیات و واحدهای این سوره یک محور موضوعی می‌توان ...

پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه قرآن دربارۀ مقولۀ هدف‌­گذاری، تدوین الگوی هدف‌گذاری قرآنی و مقایسۀ آن با مدل هدف‌­گذاری اسمارت صورت گرفته و روش پژوهش کیفی و تحلیلی بوده است. اهداف در مدل اسمارت، مشخّص، قابل­ ­اندازه‌گیری، ...

در تعداد قابل توجهی از روایات به بخشش گناهان آینده با عباراتی مشابه عبارت «غَفَرَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ وَ مَا تَأَخَّر» اشاره شده است. مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر شناسایی این تعداد از روایات، ارزیابی و معناشناسی ...

فوایدنگاری رجالی در محافل امامیه به­‌عنوان یک سبک نگارشی در میان مناهج تألیفی که بر بیشتر علوم سایه افکنده، از جایگاهی ممتاز و متفاوت برخوردار است. در پژوهش حاضر با به‌­کارگیری روش توصیفی افزون بر بیان چیستی و سابقۀ فایده/ ...

اعتماد و کارکردهای آن یکی از مهم­ترین شاخص­‌های سرمایۀ اجتماعی بوده و از دیرباز توجه کنشگران علوم انسانی به­‌ویژه در جامعه­‌شناسی، روان‌­شناسی و علوم سیاسی را برانگیخته است. به‌­رغم وجود آثاری در این حوزه، به زمینه‌­های ...

براساس آیۀ 96 سورۀ اعراف می‌توان رابطه‌ای معنادار میان ایمان و تقوا و برخورداری از برکت‌های آسمانی و زمینی برقرار دانست؛ اما وجود جوامعی از افراد مؤمن و باتقوا ولی محروم و افراد غیرمومن اما متنعم، با ظاهر آیه ناسازگار بوده ...

پدیدۀ خودشیءانگاریِ زنان براثر انگاره‌ای کاذب ایجاد می‌­شود،که زن به‌ خود از دیدگاه ناظری بیرونی نگریسته و درگیر وارسی افراطی و مزمن ظاهرش می‌­شود. محققان غربی در پژوهش‌های مختلفی به ‌عوامل، آثار و پیامدهای ویرانگر ...

احسان در قرآن و حدیث، معانی و کاربردهای بسیار دارد که «نیکی به دیگران» یکی از آن‌هاست. از مهم‌ترین مسائل فلسفۀ اخلاق، هنجارهای اخلاقی بوده که به دنبال ملاک و معیار قاعدۀ عمل برای یافتن نظریۀ اخلاقِ هنجاری در زمینۀ احسان و ...

بررسی وضعیت راویان و داوری دربارۀ وثاقت آن‌ها نقش مهمی در بهره‌گیری از اخبار برای استنباط معارف دینی دارد. یکی از راویانی که دیدگاه‌­های گوناگونی چون ضعف، وثاقت مطلق، وثاقت مشروط و توقف دربارۀ او قابل ارزیابی است، احمد بن ...

ازآنجاکه فهم معارف عمیق دین برای عموم مردم به علت پیچیدگی و مجرد بودن آن دشوار است، تبیین آموزه‌های دینی به زبانی ساده و قابل درک برای آنان ضروری است. زبان تمثیل یکی از مناسب‌ترین شیوه‌­ها برای تبیین معارف قرآن و روایات ...

رسانه ابزار مهم جنگ روانی است که با شگردهای متنوع می‌تواند بر افکار، احساسات و رفتار افراد جامعه تأثیر بگذارد؛ ازاین­‌رو  نظام سلطه در رسانه‌های خود به طور گسترده از نشر اخبار خلاف واقع و دروغ برای فریب مخاطب و تحمیل اراده ...

از گزارش‌‏های تاریخی چنین برمی‌‏آید که «ضَیزَن» از جمله نکاح‌‏های مرسوم در فرهنگ عرب پیش از اسلام بوده است. در این نوع از نکاح، زنان شخص متوفّا مانند اموال بازمانده از او توسط یکی از خویشاوندان نزدیکش، در بیشتر موارد پسر ...

برداشت رایج از عبارت در آیۀ دوازده سورۀ انفال براساس نظر بیشتر مفسّران، معنای ظاهری گردن زدن و قطع انگشتان است. پژوهش حاضر با روش توصیفی­ _تحلیلی ضمن ...

آیات متشابه لفظی قرآن برجسته‌ترین محلّ نمود تغییرات سبکی است. بر این اساس، پژوهش حاضر با به‌کارگیری روش توصیفی _ ‌تحلیلی و استفاده از رویکرد تحلیل مؤلّفه‌ای، به موضوع جایگزینی افعال در آیات متشابه لفظی قرآن پرداخته و ضمن ...

برخی علوم مقدّمۀ برخی دیگر به‌شمار می­‌آیند؛ چنان­که از میان علوم ادب عربی، دانش‌­های بلاغی که ظرافت‌‌ها، شیوه­‌ها و زیبایی‌­های سخن را شناسایی می­‌کنند، یاریگر دانش‌­هایی هستند که با متون سروکار دارند و ابزار تحلیل و ...