ارزیابی ضرایب بار هم ارز محوری بر اساس معیار خستگی لایه آسفالتی با استفاده از روش انرژی تلف‌شده و مقایسه با ضرایب پیشنهادی در آیین‌نامه روسازی آسفالتی راه‌های ایران

Abstract

ضریب بار هم ارز، یکی از ضرایب مهم در طراحی روسازی است که تأثیر بار ترافیکی موجود در راه‌ها را بر روی خرابی روسازی نشان می‌دهد. این ضریب در آیین‌نامه روسازی آسفالتی راه های ایران (نشریه 234) به صورت تجربی قابل تعیین است و در انتخاب این ضریب، صرفاً به نوع محور (ساده، دوگانه و سه‌گانه) توجه شده است و به تک و یا زوج بودن چرخ‌ها در محور، اهمیت داده نشده است. در این مطالعه، ضرایب بار هم ارز برای بارهای محوری سنگین ذکر شده در آیین‌نامه روسازی آسفالتی راه های ایران، از دو رویکرد کرنش و انرژی تلف شده و بر اساس معیار خستگی تعیین شد و با ضرایب بار هم ارز آیین‌نامه اشتو و انستیتو آسفالت مقایسه شد. نرم‌افزار3D-Move جهت تحلیل مقاطع روسازی (نازک، متوسط و ضخیم) و در سه سرعت عبوری 10، 50 و 100 کیلومتر بر ساعت در پایین لایه آسفالتی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که ضرایب بار هم ارز برای محورهای منفرد با چرخ زوج، مستقل از عدد ضخامت روسازی، سرعت وسیله نقلیه و روش بکار رفته در محاسبه‌ این ضریب است. همچنین مشاهده شد که ضرایب بار هم ارز محورهای منفرد در روش خرابی حداکثر برای دو روش کرنش و انرژی تلف شده مقادیر تقریباً یکسانی را دارد. در این تحقیقاین نتیجه به دست آمد که ضریب بار هم ارز محور منفرد با چرخ زوج، کمتر از ضریب بار هم ارز محور منفرد با چرخ تک با وزن مشابه است که این مستلزم توجه بیشتر به این موضوع در آیین‌نامه روسازی آسفالتی راه های ایران است. همچنین ضرایب بار هم ارز اشتو و انستیتو آسفالت در مورد محورهای منفرد با چرخ تک، کمتر از مقادیر تعیین شده در این مطالعه است.