بهینه سازی سیستم حمل و نقل عمومی با استفاده از الگوریتم بهینه سازی انبوه ذرات با بردار ارزیابی - مطالعه موردی در سازمان اتوبوس رانی

Abstract

گسترششهرها باعثافزایشتقاضایسفرمی­شود. پاسخگوییبه نیازسفرجمعیتشهرهایبزرگ توسطوسایلنقلیه غیرجمعیامکان­پذیرنیست. لذارویآوردنبه سمتاستفادهازانواعسیستم­های حملو نقلعمومی،جهت جابجاییمردمدر شهرها،امریبدیهیواجتناب­ناپذیراست. پارامترهای مختلفی در توسعه سیستم حمل و نقل عمومی دخیل است که از جمله آن­ها می­توان به زمان سفر، زمان پیاده­روی تا ایستگاه، راحتی سفر، هزینه استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی و حداکثر پوشش مسیرها و عبور از مراکز اصلی شهر و غیره نام برد، ولی مهم­ترین پارامتری که باعث افزایش استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی می­شود، زمان سفر و هزینه سفر برای متقاضیان است. بنابراین در این مقاله، یک مدل ریاضی چندهدفه با حداقل کردن هزینه و زمان سفر در حالی که مسیرها با حداقل اتوبوس پوشش داده می­شود، ارایه می­شود. با توجه به پیچیده­گی و سخت بودن مسایل مسیریابی، برای حل این مسأله از الگوریتم بهینه­سازی انبوه ذرات با بردار ارزیابی (VEPSO) برای مسیرهای موجود در سیستم اتوبوس­رانی شهر اردبیل استفاده و نتایج آن با الگوریتم بهینه­سازی انبوه ذرات چندهدفه (MOPSO) مقایسه می­شود. مقایسه نتایج الگوریتم­ها با شاخص­های چندهدفه، کارایی الگوریتم VEPSO را نسبت به MOPSO، برای مطالعه موردی موردنظر نشان می­دهد.