یادداشت پژوهشی تحلیل تأثیر سازمان فضایی شهر بر نظام حمل‌ونقل درون شهری (مطالعه موردی: شهر رشت)

Abstract

متغیرهای موجود در سازمان فضایی شهر، بر نحوه آمدوشد شهروندان تأثیرات متقابلی دارند. نبود فرآیند برنامه ریزی برای تحلیل این متغیرها باعث افزایش زمان، فاصله، هزینه ها و استفاده زیاد از خودروی شخصی برای دسترسی به کارکردهای شهری گردیده است. شهر رشت از جمله شهرهای گسترده کشور است که سازمان فضایی پراکنده آن باعث شده تا شهروندان برای دسترسی به کارکردهای شهری، بیش از بیش از خودروی شخصی استفاده کنند. به این ترتیب توزیع متناسب عناصر کالبدی، اجتماعی و اقتصادی در داخل محلات شهری از اهداف و ضروریات برنامه ریزی شهری است. فرض اصلی تحقیق این است که بین پراکندگی متغیرهای شکل خوب شهری و نحوه آمد‌وشد شهروندان برای دسترسی به کارکردهای شهری رابطه معنی داری وجود دارد. هدف مقاله نیز تحلیل رابطه هریک از متغیرهای شکل خوب شهر و کارکردهای محله ای و تاثیر آن بر میزان استفاده از خودرو شخصی است. دراین مقاله، نوع تحقیق، کاربردی- توسعه‌ای و روش انجام آن "پیمایشی" است. جامعه آماری این پژوهش کلیه شهروندان شهر رشت است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 382 نفر برآوردگردیده است. شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای، و به منظور تجزیه ‌و ‌تحلیل اطلاعات، برای تعیین میزان رابطه معنی‌داری بین متغیرها، از آزمون ‌آماری ناپارامتریک دو‌ متغیره "اسپیرمن" درقالب جداول دو ‌بعدی در نرم ‌افزار SPSS استفاده شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهند که بین پراکندگی و فقدان متغیرهای شکل خوب شهر و میزان زیاد استفاده از خودروی شخصی، رابطه معنیداری وجود دارد. همچنین نتایج به دست آمده بیانگر رابطه معنی دار بین توزیع نامناسب کاربری‌های تجاری، تفریحی، آموزشی و ورزشی در سطح محلات شهر رشت است که رابطه معنی داری با فراوانی سفرهای درون شهری، برای دسترسی به کارکردهای شهری را نشان می دهد.