ارزیابی و مدیریت جامع ژئومورفوسایت های کارستیک با استفاده از تلفیق مدل های ارزیابی ژئومورفوسایت ها (مورد: غارچال نخجیر در استان مرکزی)

Abstract

رویکرد اصلی دانش ژئومورفوتوریسم رویکردی‌ است توسعه گرا، حفاظتی و علمی در ارزیابی و مدیریت جامع از میراث‌های ژئومورفیک؛ که امروزه با گسترش مطالعات خود زیرشاخه‌های متعددی از قبیل ژئودایورسیتی (تنوع)، ژئوکانسرویشن (حفاظت‌)، ژئواینترپرتیشن (تفسیر) و... را در این شاخه از دانش ژئومورفولوژی پدیدار ساخته است. هدف نوشتار حاضر ارتقای علمی، توسعه ناحیه‌ای و حفاظت از میراث‌های ژئومورفیک در منطقه مورد مطالعه است. از نظر روش شناسی نوشتار حاضر می‌کوشد به کمک بررسی جامع از سیرمطالعات انجام شده از مدل‌ها و روش‌های ارزیابی ژئومورفوسایت‌ها یعنی تلفیقی از مدل ها و نیز تحلیل تشابهات و تفاوت‌های مدل های ارزیابی، به همراه پیمایش‌های میدانی در دو مرحله از منطقه، با طرح روشی مبتنی بر معیارها و مولفه‌های تاثیرگذار(با امتیاز 0- 10) متناسب با رفتارشناسی غارچال نخجیر، قابلیت‌های این سایت را مبتنی بر سه موضوع کلان 1- دانش‌افزایی ژئومورفولوژی؛ 2- زیرساخت‌‎های گردشگری و 3- دانش مخاطرات و مخاطره شناسی؛ مورد ارزیابی قرار دهد. نتایج مطالعه بیانگر استعداد بالای ابعاد علمی و دانش ژئومورفولوژی با کسب مجموع امتیاز5/51 (ازحداکثر60) است. در مقابل زیرساخت‌های گردشگری با کسب مجموع امتیاز 5/25(از حداکثر70) و موضوع حفاظت با کسب مجموع امتیاز34 نمره (ازحداکثر100) در حال حاضر مراحل اولیه و ابتدایی چرخه مدیریتی خود را می‎گذراند. این در حالی است که جامعه بومی به ویژه روستاها و شهرهای مجاور(محلات، نراق و...) قادر است با بهره برداری سازمان یافته به کمک رویکردهای علمی، آگاهانه و احداث زیرساخت‌های توسعه پایدار روستاها و شهرهای کوچک این محوطه را به توسعه برساند.