حزب‌الله به مثابه یک جنبش سیاسی- اجتماعی

Abstract

حزب­الله لبنان یکی از مؤثرترین گروه­های سیاسی اسلام­گرا در منطقه غرب آسیا و جهان اسلام است که به طور خاص تحت­تأثیر آموزه­های انقلاب اسلامی ایران شکل گرفته است. این گروه با توجه به شرایط خاص داخلی لبنان و همچنین بحران­های گسترده منطقه غرب آسیا همواره با چالش­های متعددی روبرو بوده که البته به شکل قابل توجهی و با سازگار کردن خود با چالش­ها و فرصت­ها، همچنان به­ عنوان یکی از مؤثرترین نیروهای سیاسی منطقه نقش­آفرینی می­کند. از طرفی دیگر؛ ضرورت­های داخلی و منطقه‌ای ایجاب می­کند که حزب­الله در عرصه سیاسی و اجتماعی به فعالیت­های متعدد خود بپردازد. به همین دلیل سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که علت اصلی تداوم مؤثر حزب­الله در عرصه داخلی و منطقه­ای ناشی از چه مسأله­ای است؟ بر این اساس فرضیه مقاله به این صورت است که گذار حزب­الله از نیرویی ایدئولوژیک به جنبشی سیاسی- اجتماعی باعث قوام و دوام آن در عرصه داخلی و منطقه­ای شده است. چارچوب نظری مورد استفاده در این پژوهش با نقد دیدگاه­های مطرح شده درباره شکل­گیری جنبش­ها در جهان اسلام آغاز می­شود و دیدگاه «نقش عقیده و ایدئولوژی در شکل­گیری جنبش های اسلامی» به عنوان چارچوب نظری بیان می­شود. بر اساس این دیدگاه، ایدئولوژی و عقیده گروه­های اسلام­گرا نقش مهمی در شکل­گیری و تداوم حیات آنان در دوره معاصر دارد.