الگوی امام جماعت در جمهوری اسلامی ایران: مطالعه موردی امام جماعتی آیت‌الله مهدوی کنی (ره) در مسجد جلیلی

Abstract

با توجه به نقش سازنده مساجد در تربیت نیروی انسانی و جامعه‌پذیری سیاسی، در این نوشتار نویسندگان به موضوع کارکرد راهبری امام جماعت پرداخته‌اند؛ دراین‌خصوص، محققان تلاش‌کرده‌اند که با رجوع به عملکرد آیت‌الله مهدوی ­کنی در مسجد جلیلی به الگویی عملیاتی برای پیشنهاد به سایر ائمه جماعت دست‌بیابند؛ دلیل این امر، آن است که آیت‌الله مهدوی ­کنی توانستند، ابعاد فردی، اجتماعی و سیاسی- اجتماعی امام جماعت را متناسب با شرایط و مقتضیات زمانی جمع‌کرده، از این طریق، تأثیری مثبت بر افراد و جامعه برجای‌گذارند که تاامروز، ظهور و نموددارد. پرسش اصلی تحقیق حاضر عبارت‌است از اینکه «الگوی امام جماعتی در جمهوری اسلامی ایران، مستند به سیره­ آیت­الله مهدوی کنی کدام است؟»؛ برای پاسخ‌دادن به این پرسش­، محققان با استفاده از روش تحلیل محتوا و مصاحبه با یاران آیت‌الله مهدوی‌ کنی در مسجد جلیلی، وجوه معنوی، فردی و سیاسی- اجتماعی عملکرد ایشان را در این مسجد، شناسایی و تحلیل‌کرده و درنهایت، الگوی جامع استنباطی‌شان را ارائه‌کرده‌اند؛ نتایج تحقیق نشان‌می‌دهند که آیت­الله مهدوی کنی به‌عنوان امام جماعت، در سه ساحت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برنامه‌داشته­اند و با تدابیری که به‌کاربستند، مسجد جلیلی را در ساحت سیاسی، به‌عنوان کانون مبارزه ضد رژیم و در ساحت اجتماعی، به‌عنوان نهاد مؤثر در رفع نیاز­ها و کمک­ به محرومان و در ساحت فرهنگی، به‌عنوان کانون تعلیم و تربیت مطرح‌کردند. لازم است، یادآوری‌شود که همه این ابعاد برپایه اصل مسجد به‌عنوان کانون عبادی استوار بوده و تربیت عبادی و ایمانی به‌عنوان رسالت اصلی مسجد مفروض انگاشته‌شده‌است.