جایگاه جهاد و شهادت از نگاه جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس)

Abstract

جنبش حماس به‌عنوان جریانی مردمی با گرایش دینی- ملی، خواهان دفاع از حق فلسطینی‌ها و مبارزه با صهیونیست‌ها و حامیان اشغال‌گرای آنهاست؛ ازاین‌رو می‌کوشد تا راهبردهایی را برای تشکیل دولتی اسلامی در این سرزمین اتخاذکرده، به‌اجرادرآورد؛ درواقع، دولت‌سازی در فلسطین، فرایندی (پروسه‌ای) است که می‌بایست در مرحله پس از آزادسازی صورت‌گیرد؛ ازهمین‌رو، حماس درصدد است تا مشروعیت سیاسی خود را در این سرزمین ارتقابخشد و به همین دلیل، اقدام‌های سیاسی و نظامی بسیاری را سرلوحه فعالیت‌های خود قرارداده و معتقد است، انجام خیلی از این‌گونه اقدام‌ها با جهاد و باور شهادت، امکان‌پذیر است؛ براساس این، مقاله حاضر، درپی پاسخ‌گویی به این پرسش است که «جهاد و شهادت در منظومه بینشی _ کنشی این جنبش چه جایگاهی دارد؟»؛ براساس یافته‌های فرهنگ سیاسی حماس که بر سه مقوله مقاومت، هویت عربی _ اسلامی و آزادی ابتنایافته‌است، جهاد و شهادت، ابزاری است برای مبارزه با نیروهای اشغالگر و آزادسازی سرزمین‌های اشغالی. پس از کالبدشکافی این دو مؤلفه در منظومه فکری حماس به روش توصیفی _ تحلیلی، روشن شد که جهاد در نگاه این جنبش، هم شامل اقدام‌های نظامی و هم غیرنظامی است که سرانجام آن، به شهادت منجرمی‌شود و این ارزش در این جنبش، قداست و جایگاهی والا دارد؛ درهمین‌راستا، از نگاه حماس، دو مؤلفه یادشده، به‌مثابه دروازه ورود به روند دولت‌سازی تلقّی‌می‌شوند.