برآورد سطح برگ گونه‌های درختی شاخص قطعة خزر باغ گیاه‌شناسی ملی ایران به‌روش غیرتخریبی

Abstract

<span lang="FA" dir="rtl">سطح برگ یکی از مهم‌ترین ویژگی­های گیاهان است که ارتباط مستقیم با متغیرهای اکولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه مانند شاخص سطح برگ، جذب نور، تبخیر و تعرق، فتوسنتز و رشد دارد، از اینرو محاسبة آن فوق­العاده حائز اهمیت است. در این پژوهش سعی شد با استفاده از یک روش غیرتخریبی (محاسبة مدل­های سادة رگرسیونی) و با اندازه­گیری متغیرهای کمی برگ شامل طول و پهنا و ترکیب این دو متغیر، سطح برگ 7 گونة درختی شاخص قطعة خزر باغ گیاه­شناسی ملی ایران به­نام­های بلندمازو (</span><em><span>Quercus castaneifolia</span></em><span lang="FA" dir="rtl">)، ممرز (</span><em><span>Carpinus betulus</span></em><span lang="FA" dir="rtl">)، توسکای ییلاقی (</span><em><span>Alnus subcordata</span></em><span lang="FA" dir="rtl">)، آزاد (</span><em><span>Zelkova carpinifolia</span></em><span lang="FA" dir="rtl">)، نمدار (</span><em><span>Tilia platyphyllos</span></em><span lang="FA" dir="rtl">)، پلت (</span><em><span>Acer velutinum</span></em><span lang="FA" dir="rtl">) و شیردار (</span><em><span>Acer cappadocicum</span></em><span lang="FA" dir="rtl">) برآورد شود. برای این منظور از هر گونه حداقل 10 پایه انتخاب و به­طور تصادفی 200 برگ از قسمت‌های مختلف تاج آنها جمع­آوری شد. در آزمایشگاه طول و پهنای برگ­ها با استفاده از خط­کش میلی­متری و همچنین سطح آنها با استفاده از دستگاه سطح­برگ­سنج اندازه­گیری شد. پس از برازش مدل­های مختلف رگرسیونی و تحلیل آماری مدل­ها، برای هر گونه بهترین مدل برآورد سطح برگ ارائه شد. نتایج نشان داد که میانگین متغیرهای طول، پهنا و سطح برگ بین گونه­های مورد مطالعه اختلاف معنی­دار آماری دارند. همچنین مشخص شد که در گونه­های بلندمازو، آزاد و شیردار، مدل‌های بدست­آمده برمبنای متغیر مستقل ترکیبی (لگاریتم طول+لگاریتم پهنای برگ) و در گونه­های ممرز، توسکا، نمدار و پلت، مدل­های بدست­آمده برمبنای متغیر مستقل ترکیبی (لگاریتم طول×لگاریتم پهنای برگ) نتایج بهتری را بهمراه دارند. در تمام گونه­ها مدل­های نمایی و توانی به­عنوان مناسب­ترین مدل­ها انتخاب شدند. </span>