بررسی آماری و سینوپتیکی توفان‌های گردوغبار استان خراسان جنوبی در بازه زمانی (2014-2000)

Abstract

<br /> توفان‌های گردوغباری یکی از مخاطره‌آمیزترین بلایای طبیعی است که منشأ اقلیمی داشته است. در این پژوهش، بررسی آماری توفان‌های گردوغباری استان خراسان جنوبی در دورۀ آماری (2014-2000) نشان داد بهار بیشترین و پاییز کمترین توفان‌ها، ماه مارس بیشترین و ماه دسامبر کمترین تعداد توفان‌ها‌ را دارا بوده است؛ همچنین توفان‌ها بیشتر در روز و در ساعت 12 گرینویچ، ساعاتی پس از گرمایش روزانه رخ داده است. گل غبار هر ایستگاه نیز به‌صورت جداگانه در 16 جهت و 6 طبقه سرعت ترسیم شد که این امر نشان می‌دهد جهت باد در بیشتر توفان‌های گردوغباری درجهت شمال‌جنوب است و با جهت ناهمواری‌های استان مطابقت دارد. در ادامه به‌منظور تحلیل همدید توفان روز 17 آوریل 2004 که شدیدترین توفان استان رخ داده است، از آمار نقشه‌های جوّی در تراز سطح دریا و سطوح استاندارد 850،700 و 500 هکتوپاسکال استفاده شد. نتایج نشان داد منطقۀ بررسی‌شده در قسمت جلوی فرود قرار گرفته و ناپایداری و تمایل به صعود هوای قسمت جلوی فرود به دلیل واگرایی بالایی آن زیاد بوده است؛ همچنین استقرار سلول‌های کم‌فشار در مرکز کشور موجب هم‌گرایی و مکش هوا در سطح زمین شده که این امر گردوخاک را از بیابان‌های خشک مناطق مجاور به استان انتقال داده است.