اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانی، توجه آگاهانه و پذیرش در فرزندان طلاق

Abstract

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر تنظیم هیجانات منفی (اضطراب، افسردگی و خشم)، و افزایش پذیرش و توجه آگاهانه در کودکان دارای والدین مطلقه بود. طرح پژوهش شبه آزمایشی و از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون، و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمام کودکان 10 تا 13 ساله‌ی دارای والدین مطلقه و ساکن در شهر تهران بود که در مدارس دولتی به تحصیل اشتغال داشتند. نمونه، شامل 30 نفر (18 دختر و 12 پسر) بودند که به شیوه در دسترس از مدارس مذکور انتخاب شدند و در نهایت به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (9 دختر و 7 پسر) و آزمایش (9 دختر و 5 پسر) جایگزین شدند. تمام آزمودنی‌ها چک لیست تنظیم هیجانی کودکان (ERC)، ابزار سنجش ذهن‌آگاهی و پذیرش کودک (CAMM)، شاخص افسردگی کودک (CDI)، پرسشنامه حالت و صفت اضطراب (STAIC)، هم‌چنین پرسشنامه حالت و صفت خشم (STAXI) را، قبل از درمان، بعد از درمان، و نیز پس از شش ماه در مرحله پیگیری تکمیل کردند. گروه آزمایش در 12 جلسه نود دقیقه‌ای و به مدت سه ماه تحت آموزش برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن<strong>‌</strong>آگاهی قرار گرفت. نتایج آزمون مانکوا نشان داد که برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌‌آگاهی به‌طور معناداری تنظیم هیجانی را در کودکان دارای والدین مطلقه افزایش می‌دهد. به‌علاوه کاهش معنادار نشانه‌های اضطراب، افسردگی، و خشم؛ و افزایش معنادار ذهن‌آگاهی و پذیرش در کودکان مشاهده شد. نتایج ذکر شده در مرحله پیگیری نیز باقی ماند. نتایج نشان داد که برنامه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی تنظیم هیجانی را در کودکان دارای والدین مطلقه افزایش می دهد و به آن‌ها کمک می‌کند که با شرایطشان بهتر سازگار شوند.