شخصیّت‌پردازی در رمان اللّص والکلاب اثر نجیب محفوظ

Abstract

در هر رمان اساسی­ترین عنصر منتقل­کنندة موضوع، شخصیّت­های آن رمان است؛ رمان تجلی­گر رفتار و حالات شخصیت­هایی است با نام­ها و ویژگی­های منحصربه­فرد که هریک بدیل یک شخصیّت در عالم خارج هستند که نویسنده این شخصیت­ها را با الگو گرفتن از افراد واقعی می­آفریند و تصویرگر رفتار این شخصیّت­ها در برابر محیط و دیگر افراد است؛ از این رو وی برای خلق اثری ارزشمند، باید مهارت کافی در شخصیّت­پردازی داشته باشد. پژوهش حاضر کوششی است برای نشان­دادن اهتمام نجیب محفوظ، رمان­نویس مشهور و معاصر مصری، به عنصر شخصیّت و شیوه‌های گوناگون شخصیّت­پردازی در آثار خود که در این مجال به بررسی این عنصر در رمان «اللّص والکلاب» بسنده شده است. عامل اصلی گزینش رمان اللص والکلاب اثر نجیب محفوظ، جایگاه و موقعیت ادبی نویسنده و رمان­های او به­ویژه رمان موردنظر در عرصة داستان­نویسی عربی است؛ چراکه برخی او را نقطة عطف داستان­نویسی عربی به شمار آورده­اند. در این پژوهش ابتدا به تعریف و جایگاه شخصیّت در ادبیات داستانی اشاره شده است و پس از برشمردن اقسام شخصیّت و شیوه­های پردازش آن، شخصیّت­های رمان اللص والکلاب اعم از ایستا، پویا، قراردادی و ... با توجّه به معیارهای ارزیابی، معرّفی و در معرض دید خواننده قرار داده شده­اند.