نوستالژی در اشعار ابوفراس حمدانی

Abstract

نوستالژی یا احساس غربت در اصطلاح به معنای حس دلتنگی و حسرت به گذشته‌ای است که فرد آن را در زمان حاضر از دست داده است. ابوفراس حمدانی از شاعران عرب سدة چهارم هجری، به دلیل شرایط ویژه‌ای که در دوران حیات برایش پیش آمده است، به این گونه شعرگرایش دارد و در حال و هوایی رمانتیک در گریز از شرایط سخت زندگی، به گذشتة خوشایند خویش پناه ‌برده است؛ از این‌رو بخشی از اشعار وی به اندیشه‌های نوستالژیک اختصاص یافته است. با بررسی این دسته ازاشعار ابوفراس، افزون بر ترسیم زیبایی‌های ادبی ـ هنری آن‌ها، شناخت دقیق‌‌تر‌ی از زندگی واندیشه‌ و مسایل دوران حیات وی حاصل می‌شود. این نوشتار بر آن است که چگونگی نمود انواع نوستالژی را با روش توصیفی ـ تحلیلی در اشعار ابوفراس تبیین کند. برخی از نتایج این پژوهش نشان می­دهد که برجسته ترین اشعار ابوفراس که در آن اندوه نوستالژیک وحسرت بر گذشته موج می‌زند، رومیات اوست که غم و اندوه وی را در دوران اسارت و دوری از وطن ترسیم می‌کند. هم‌چنین ناکامی‌های شخصی و نیز نارضایتی‌های سیاسی- اجتماعی، انگیزه‌های دیگری هستند که ساخت نوستالژیک شعر او را رقم می‌زنند.