خوشه ای از خرمن اندیشه های ایرانی در کتاب الأدب الصغیر مطالعه مورد پژوهانه (حکمت‌های بزرگمهر در الأدب الصغیر)

Abstract

الأدب الصغیر و الأدب ­الکبیر از ترجمه­های پهلوی است که محل التقای دو فرهنگ اسلامی و ایرانی است. ابن مقفع مانند دیگر مترجمان متون پهلوی، مضامینی را از ادب پهلوی به عربی ترجمه کرد که با اندیشه­های اسلامی همسو بود. این همسویی، موجب استقبال گرم ادب عربی از اندیشه­های ایرانی شد ولی با گذشت زمانه در هاضمۀ فرهنگ عربی تبدیل به مضامین عربی شد. <br />نویسنده در این مقاله با نشان دادن سرچشمه­های ایرانیِ چند محور فکری اساسی در الادب الصغیر چون «خردورزی»، «آیین دوستی»، «زهد و پارسایی»، «زشتیِ فقر»، «امور اخلاقی و سیاسی» و... ثابت می­کند که این اثر، سخت متأثر از سخنان حکیمانۀ بزرگمهر است. و به این نتیجه می­رسد که تقدم زمانیِ فرهنگ و ادب ایرانی و تأثیر شگفت آثار ابن مقفع در ادب عربی، نشان از عمق و گستردگی تأثیر اندیشه های ایرانی در ادب عربی دارد.