بررسی تطبیقی دو قصیدۀ تائیۀ دعبل خُزاعی و طلائع بن رُزّیک در مدح اهل بیت (ع)

Abstract

دعبل خزاعی از نامدارترین شعرای متعهّد اهل بیت (ع)، در قرن سوم هجری است که در عصر عباسی می‌زیست. او چندین قصیده در مدح اهل بیت (ع) دارد؛ ولی شهرتش را بیشتر مرهون قصید? تائیه‌ای است که بعدها به نام «مدارس آیات» مشهور شد. موضوع قصید? او مدح اهل بیت (ع) ، رثای سید الشهدا (ع) ، هجو دشمنان آنان و دفاع از حقوق پایمال شده آن‌ها به دست خلفای عباسی و اموی است. طلائع بن رزّیک نیز از جمله شعرای نه چندان مشهور قرن ششم است که در دور? فاطمیان می‌زیست، او قصاید فراوانی در مدح و رثای اهل بیت (ع) از خود به جا گذاشته است. از آن جمله قصید? تائیه‌ای است که در معارضه با تائی? «مدارس آیات» دعبل و در همان وزن و روی سروده است. نوشتار حاضر در پی آن است که این دو قصیده را از نظر ساختار و محتوا بررسی و تحلیل نموده، وجوه اشتراک و افتراق و نقاط قوت و ضعف و شیوه‌های تصویرگری و واژه‌گزینی دو قصیده را بازگو نماید و میزان تأثیرپذیری طلائع از دعبل را از جنبه‌های مختلف مورد بررسی و واکاوی قرار دهد.