مطالعه آسیب‌شناسی بافتی آبشش بچه‌تاسماهیان ایرانی (Acipenser persicus) صید شده در سواحل جنوبی دریای خزر

Abstract

آبشش ماهی به­طور مستقیم در معرض آلودگی­های محیط آبی قرار دارد و یکی از اندام­های مهم در رابطه با بررسی اثرات آلودگی­های زیست محیطی است. این تحقیق با هدف بررسی آسیب­شناسی بافتی آبشش بچه تاسماهیان ایرانی وحشی در شرایط زیست طبیعی به انجام رسید. در این پژوهش بافت آبشش50 عدد تاسماهی ایرانی که با ترال طی سال­های 1388 الی 1391 از آبهای ایرانی حوضه جنوبی دریای خزر از آستارا تا بندر ترکمن صید شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. پس از زیست سنجی ماهیان صید شده، تکه کوچکی از بافت آبشش در محلول بوئن تثبیت و سپس به آزمایشگاه بافت شناسی انتقال یافت. تهیه اسلاید از نمونه بافت­ها در آزمایشگاه طبق روش­های مرسوم بافت­شناسی آب­گیری، شفاف­سازی، قـالب­گیری و رنگ­آمیزی (به روش هماتوکسیلین – ائوزین) انجام و نمونه ها با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد علاوه بر بافت­های سالم، در برخی از بافت­ها عوارضی چون تغییرات برگشت پذیر، تغییرات پیش­رونده گشاد شدن مویرگ­ها، چماقی شدن، نکروز سلولی، چسبندگی تیغه­های آبششی ثانویه، پرخونی و هیپرپلازی مشاهده می­شود. براساس نتایج به ­دست ­آمده، ورود هر گونه آلودگی­ به دریای خزر، شرایط زیست طبیعی آبزیان از جمله تاسماهیان را به خطر انداخته و می­تواند منجر به بروز ناهنجاری­های مورفولوژیک در آبشش ماهیان شود که در نهایت، مرگ و میر ماهیان را به همراه خواهد داشت.