مدل‌سازی و تحلیل پراش اشعه x در آرایش‌های مربعی و مثلثی

Abstract

پراش اشعه x نقش موثری در شناسایی بلورها، ویروس‌ها از جمله ویروس آنفولانزا، عوامل ذره‌بینی در علوم زیستی و ... دارد، بنابراین در این مقاله پراش اشعه x شبیه‌سازی و مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. محاسبات با استفاده از تابع گرین و با نوشتن برنامه به زبان فرترن انجام شده است. برای شبیه‌سازی، طرح معادل‌سازی ساختار بلور با روزنه‌های دایروی پیشنهاد شده و شدت موج پراش یافته از آرایش‌های مربعی و مثلثی از روزنه‌ها، مورد بررسی قرار گرفت. در این روش روزنه‌ها در واقع نقش هسته اتم‌های بلور را بازی می‌کنند و طرح پراش اشعه ایکس با عبور امواج الکترومغناطیسی از این روزنه‌ها شبیه سازی می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد که طرح کلی پراش از تعداد اتم‌های بلور مستقل بوده و بنابراین می‌تواند مانند اثر انگشت برای بررسی انواع شبکه‌های بلور به کار رود. همچنین افزایش ابعاد اتم‌ها منجر به افزایش شدت در طرح پراش می‌شود و افزایش ثابت شبکه نیز باعث کاهش واگرایی و ظهور مرتبه‌های بالاتر در طرح پراش می‌شود.