بررسی و نقد روش شناسی در کتاب التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب، الجزء الثانی

Abstract

روش‌شناسی تفسیر قرآن کریم در چند دهه اخیر، رشد قابل توجهی داشته و مورد توجه بسیاری از قرآن‌پژوهان قرار گرفته است. از سوی دیگر، از رهگذر بررسی و نقد آثار روش شناسی تفسیر و فهم قرآن، می‌توان امید داشت زمینه های لازم برای دستیابی به اصول و چارچوب تبیین این دانش و الگوسازی برای گسترش آن فراهم شود. نویسنده در نوشتار حاضر نخستین بررسی خود در این زمینه را به جلد دوم کتاب التفسیر والمفسرون آیت‌الله محمدهادی معرفت اختصاص داده است. با این هدف، پس از ذکر زندگی‌نامه مؤلف کتاب، به معرفی کتاب التفسیر والمفسرون فی ثوبه القشیب و ویرایش‌های مختلف آن اقدام نموده است. نویسنده در ادامه، ساختار و محتوای کتاب را تبیین و تحلیل کرده و مطالب مربوط به روش‌شناسی تفسیر را در بوته نقد و بررسی قرار می دهد. وی با بیان چهار مؤلفه قابل نقد که عبارتند از: 1. همسان‌نبودن ساختار معرفی تفسیرها؛ 2. محدودشدن تبیین روش هر تفسیر به ساختار تدوین و ویژگی‌هایی در محتوا؛ 3. ناهماهنگی در بیان انواع تفسیر اجتهادی؛ 4. کاستی در معرفی آیات الاحکام در دو قرن اخیر و در هر زمینه، پیشنهادات خویش را برای جبران کاستی‌ها ارائه می‌نماید.