از بنیادگرایی تا اصلاح‌گری: بررسی تطبیقی آراء سید قطب و سعید حوّی

Abstract

اگرچه نمی توان در اهمیت هدف اصلی سید قطب در تنظیم ساختار فکری اش که همانا ایجاد یک حکومت منسجم و بدون خلل اسلامی بود، شکی وارد کرد اما شیوه مواجهه، راهبرد اصلی و عواقب نظریاتش در تاریخ، فرهنگ و سیاست کشورهای مسلمان خاورمیانه در نیمه دوم قرن بیستم محل اختلاف آراء و نظرات پژوهشگران است. نویسنده، نوشتار حاضر را با هدف پرداختن به یکی از برجسته ترین منتقدان درون گفتمانی سید قطب، یعنی سعید حوی در سوریه، به رشته تحریر درآورده است. وی همچنین، نقش سید قطب را در حرکت تأثیرگذار اخوان المسلمین در مصر و کل خاورمیانه بررسی می کند تا تصویری کمتر دیده شده از این دانشمند مطرح اسلامی در بستر جامعه و زمانه اش ارائه دهد. نویسنده در راستای این هدف، ابتدا گزارشی کلی از مهم ترین جنبه های حیات و اندیشه سید قطب ارائه می نماید. در ادامه، به شرح زندگی و عقاید سعید حوی می پردازد که ضمن اشتراک مبانی با آراء سید قطب، قرائت های تند و عمل گرایانه او را نمی پسندید.