اثربخشی برنامه مرور زندگی بر احساس تنهایی، سازگاری اجتماعی و انسجام و یکپارچگی در سالمندان

Abstract

افزایش افسردگی و احساس تنهایی و همچنین کاهش سازگاری اجتماعی از رایج‌ ترین حالات روان­شناختی در سالمندان است که می‌تواند واکنش‌های احتمالی متعددی به دنبال داشته باشد. بنابراین این پژوهش با هدف اثربخشی فنون مرور‌ زندگی بر سازگاری اجتماعی، انسجام و یکپارچگی و احساس تنهایی سالمندان انجام شد. طرح پژوهش از نوع پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان سالمند مقیم مراکز روزانه سالمندان شهر خرم ­آباد در سال 1398 بوده است. نمونه‌ گیری به روش هدفمند بر روی کل افرادی که از مجموع جامعه آماری واجد شرایط بودند صورت گرفت. پس از تکمیل پرسشنامه سازگاری اجتماعی بل، انسجام و یکپارچگی فلنسبرگ و احساس تنهایی دهشیری و همکاران، تعداد 30 نفر با کمترین امتیاز در هر مؤلفه به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هر گروه 15 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش تحت آموزش با فنون مرور زندگی هایت و وبستر در6 جلسه 90 دقیقه‌ای قرار گرفتند. در نهایت برای دو گروه پس‌آزمون اجرا شد. همچنین پس از یک ماه بر روی گروه آزمایش آزمون پیگیری صورت گرفت. سپس داده‌ها با آزمون آماری تحلیل کوواریانس تک­ متغیره در نسخه 22 نرم ­افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد درمان مرور زندگی بر کاهش احساس تنهایی، افزایش سازگاری اجتماعی و انسجام و یکپارچگی در سالمندان مؤثر است (001/0P<). در این درمان با یادآوری خاطرات گذشته، از انزوا و احساس تنهایی در سالمندان کاسته شده و با تجدید حس استقلال و خودپیروی، انسجام و یکپارچگی در آنها افزایش می‌یابد و در یک فرایند بهبود‌بخش، درگیر مرور و بازبینی سختی‌ها و سستی‌های زندگی خود می‌شوند و رها شدن از نشخوارهای فکری و حل تعارضات قدیمی، به بهبود سازگاری اجتماعی در آنها می‌ انجامد. با توجه به اینکه این درمان برای سالمندان شناخته شده ­تر و ملموس­تر است می‌ تواند به عنوان یک رویکرد درمانی جایگزین یا درمان تکمیلی در مشاوره سالمندان مورد استفاده قرار گیرد.