ترکیب شیمیایی و تأثیر خوشاریزه و پولیکاریا بر فراسنجه‌های تخمیر، متان و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی شکمبه با روش برون‌تنی

Abstract

مطالعه حاضر به‌منظور تعیین ترکیب شیمیایی خوشاریزه (گونه sibthorpiana) و پولیکاریا (گونه dysenterica)، و تأثیر گنجاندن گیاهان مذکور در جیره بر فراسنجه‌های تخمیر شکمبه و قابلیت هضم با روش برون‌تنی انجام شد. ترکیب شیمیایی گیاهان مورد مطالعه با روش‌های استاندارد اندازه‌گیری، و سطوح مختلف هر گیاه در جیره گنجانده شد. آزمون تولید گاز برون‎تنی با هفت تیمار (جیره شاهد، جیره‌های حاوی 15، 30 یا 45 درصد خوشاریزه، و جیره‌های حاوی 15، 30 یا 45 درصد پولیکاریا) و سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که میزان پروتئین خام و قابلیت هضم ماده آلی خوشاریزه (به‌ترتیب 10/4 و 61/8 درصد) بیشتر از پولیکاریا (به‌ترتیب 7/85و 52/5 درصد) بود (0/05>P). گنجاندن خوشاریزه در جیره، قابلیت هضم ماده آلی و انرژی قابل سوخت و ساز را افزایش داد، در صورتی که مصرف پولیکاریا فراسنجه‌های مذکور را کاهش داد (0/05>P). غلظت آمونیاک شکمبه‌ای با مصرف خوشاریزه در جیره کاهش یافت (0/05>P)، اما تحت تأثیر پولیکاریا قرار نگرفت. گنجاندن خوشاریزه و پولیکاریا در جیره، جمعیت پروتوزوا و تولید متان را کاهش داد (0/05>P). ظرفیت آنتی‌اکسیدانی شیرابه شکمبه با وارد نمودن خوشاریزه و پولیکاریا در جیره افزایش یافت (0/05>P). بر اساس نتایج حاصل، استفاده از خوشاریزه تا 45 درصد، و پولیکاریا تا 30 درصد ماده خشک در جیره نشخوارکنندگان قابل توصیه است. به هر حال، در زمان تغذیه پولیکاریا در دام‌های پر تولید، نسبت علوفه به کنسانتره باید کاهش داده شود. از سوی دیگر، مصرف خوشاریزه و پولیکاریا موجب بهبود ظرفیت آنتی‌اکسیدانی شکمبه و کاهش آزادسازی متان به محیط زیست می‌شود.