توالی‌یابی و بررسی الگوی بیان ژن CYP1A در اندام‌های مختلف ماهی گل‌خورک (Periophthalmus waltoni) در شرایط طبیعی

Abstract

سیتوکروم CYP1A از آنزیم‌های مهم در سم‌زدایی است. از این رو شناسایی ژن‌های سیتوکروم به درک فرآیند متابولیسم مواد آلی و پاسخ‌های سازشی ماهیان دریایی نسبت به PAHها کمک می‌کند. بدین منظور، 1035 نوکلئوتید از ناحیه ORF ژن CYP1A در ماهی گل‌خورک (Periophthalmus waltoni) توالی‌یابی و شناسایی شد. در مقایسه بین اندام­ها، میزان بیان پایه ژن CYP1A در آبشش، کلیه، قلب، روده، پوست و مغز به ترتیب 33، 22، 19، 17، 11 و 11 درصد از بیان پایه در کبد بود. بر این اساس، در ماهی گل‌خورک نیز مانند سایر ماهیان، کبد بیشترین بیان ژن CYP1A را داشت، اما میزان بیان پایه این ژن در سایر اندام‌ها در مقایسه با مطالعات گذشته، از درصد بالاتری برخوردار بود. اگر چه الگوی بیان پایه ژن به نوع گونه بستگی دارد، اما بالا بودن بیان پایه ژن CYP1A می‌تواند به دلیل مواجهه ماهی گل‌خورک با مواد آلاینده در شرایط طبیعی باشد. الگوی بیان پایه ژن CYP1A در اندام‌های مختلف ماهی گل‌خورک نشان دهنده شرایط اکوفیزیولوژیکی خاص این گونه است. بنابراین می‌توان الگوی بیان ژن CYP1A را در اندام‌های مختلف گل‌خورک والتونی به عنوان نشانگر زیستی برای ارزیابی مواجهه با آلاینده‌های آلی به ویژه PAHها به کار برد.