مطالعه اثرات بنزوآلفاپایرن بر بافت‌های کلیوی ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)

Abstract

بنزوآلفاپایرن یکی از ترکیبات مهم هیدروکربن‌های نفتی (PAHs) بوده که سرطان‌زا و دارای سمیت بالایی است. در این مطالعه، 45 عدد ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) در 2 تیمار با غلظت‌های 50 و 100 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و یک گروه شاهد، در 3 تکرار به طور مساوی تقسیم شدند. برای مشاهده اثرات مستقیم، بنزوآلفاپایرن به حفره صفاقی نمونه‌ها تزریق شد. تاثیر این آلاینده در 3 بازه زمانی شامل روز اول، روز سوم و روز هفتم بر اندام کلیه مورد مطالعه بافت‌شناسی قرار گرفت. در غلظت 100 میلی‌گرم بر کیلوگرم عوارض در بازه 24 ساعت نسبت به غلظت 50 میلی‌گرم بر کیلوگرم مشهودتر بود. در طی بازه‌های زمانی دوم و سوم عوارض شدیدتری در هر دو غلظت مشاهده شد. عوارض مشاهده شده شامل هیپرتروفی و هیپرپلازی سلول‌های پوششی کپسول بومن، اتساع مویرگی گلومرولی و جدا شدن اپتلیوم از غشاء پایه بود و در مراحل شدید، نکروز سلول‌های توبولی، انسداد لومن لوله‌ای و خون در فضای کپسول بومن مشاهده شد. اندازه‌گیری قطر توبول‌ها اختلاف معنی‌داری را در بین غلظت‌های مختلف و در بازه‌های زمانی مختلف نشان داد (05/0>P). بر طبق نتایج، اندام کلیه در ماهی نسبت به غلظت‌های مختلف این آلاینده بسیار حساس و آسیب‌پذیر است و آلودگی شیمیایی محیط می‌تواند با کاهش پتانسیل فعالیت کلیه موجب کاهش بقای جانور شود.