بررسی نقش نواحی آهیانه خُلفی در تفکر خلاق واگرا از طریق تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای (tDCS)

Abstract

خلاقیت به‌عنوان توانایی تولید ایده‌ای که هم اصیل و هم ارزشمند است، تعریف می‌شود. مطالعات شناختی و عصب‌شناختی به بررسی خلاقیت غیرکلامی و زیربناهای عصبی آن پرداخته‌اند. مطالعه حاضر، باهدف تعیین نقش ناحیه آهیانه خُلفی در تفکر خلاق غیرکلامی از طریق تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای (tDCS) انجام شده است. این پژوهش بر حسب هدف کاربردی وبر حسب روش گردآوری اطلاعات، آزمایشی با پیش‌آزمون و پس‌آزمون به همراه گروه کنترل است. جامعه پژوهش حاضر را تمام دانشجویان در حال تحصیل دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران در سال تحصیلی 99-1398 تشکیل می‌دهند. 40 نفر از دانشجویان (20 مرد و 20 زن ) از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و پس از کسب ملاک‌های پژوهش، به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل گمارده شدند. ارزیابی اثرات مداخله از طریق پیش/پس‌آزمونِ پنج‌نقطه‌ای (FPT) سنجیده شد. با هدف تحلیل داده‌های پژوهش، از شاخص‌های آمار توصیفی فراوانی، درصد فراوانی، میانگین، انحراف استاندارد، واریانس، همبستگی پیرسون و شاخص آمار استنباطی تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که تحریک چپ-کاتد/راست-آند ناحیه آهیانه خُلفی (نواحی P3-P4 براساس نظام بین‌المللی 10-20)، با بهبود عملکرد در نتایج درون‌گروهی و بین‌گروهی FPT گروه آزمایش، در مقایسه با گروه کنترل همراه بود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که ناحیه مغزی آهیانه خُلفی در تفکر خلاق غیرکلامی و ارتقای عملکرد آن در شرکت‌کنندگان نقش دارد.