رفتار زورگویی معلمان نسبت به دانش‌آموزان و بررسی شیوع آن در مدارس شهر تهران

Abstract

هدف پژوهش حاضر، شناسایی انواع رفتار زورگویی معلمان و بررسی شیوع و دامنه‌‌ آن در شهر تهران بود. طرح پژوهش از نوع پیمایشی و جامعه آماری آن شامل مدارس دولتی ابتدایی و متوسطه اول شهر تهران بود که نمونه‌گیری طبقه‌بندی شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه تأیید و آلفای کرونباخ آن (91/0) محاسبه شد. تحلیل عاملی اکتشافی داده‌های 1046 دانش‌آموز نشان‌دهنده‌ سه مؤلفه‌ زورگویی فیزیکی، زورگویی کلامی و زورگویی روانی بود و تحلیل عاملی تأییدی نمایانگر برازش مطلوب آن بود. میزان انواع رفتار زورگویی کم‌تر از معیار و در مدارس پسرانه به ترتیب زورگویی فیزیکی، روانی و کلامی و در مدارس دخترانه زورگویی روانی، فیزیکی و کلامی مشاهده شد. دانش‌آموزانی که هرگز در معرض زورگویی فیزیکی، روانی و کلامی قرار نگرفته‌اند به‌ترتیب 64/81، 33/73 و 86/76 درصد بودند. زورگویی فیزیکی و کلامی نسبت به پسران شایع‌تر بود و همچنین زورگویی روانی الگوی مشابهی در هر دو جنس داشت. منطقه یک، کم‌ترین میزان انواع زورگویی و منطقه‌ 19 بالاترین میزان زورگویی فیزیکی، منطقه‌ 13 بالاترین میزان زورگویی روانی و منطقه 10 بالاترین میزان زورگویی کلامی را نشان داد. زورگویی روانی، در بین پایه‌های متفاوت الگوی مشابهی داشت؛ اما زورگویی فیزیکی در پایه‌ هشتم بالاترین و در پایه پنجم کم‌ترین و زورگویی کلامی در پایه‌ چهارم بالاترین و در پایه نهم کم‌ترین میزان را نشان داد.