مقایسه ریزساختار و تکنیک ساخت چهار شئ برنزی به‌دست‌آمده از حفاری های دو محوطه تپه فرودگاه و سنگتراشان خرم آباد

Abstract

در سال­ های اخیر دو محوطه مهم تاریخی تپه­ فرودگاه و سنگتراشان در شهر خرم ­آباد مورد کاوش قرار گرفته­ اند. اشیای مفرغی با ظرافت و زیبایی بسیار از هر دو محوطه به‌دست‌آمده است، تپه­ فرودگاه در سال 1393 در یک‌ فصل حفاری و محوطه سنگتراشان طی شش فصل از سال 1384 مورد کاوش قرار گرفتند که طی این حفاری­ ها تعداد کمی اشیای برنزی از تپه ­فرودگاه به­ دست آمد ولی در سنگتراشان گنجینه ­ای عظیم از آثار برنزی به ­دست آمد. در این پژوهش از هر محوطه تاریخی دو نمونه شی برنزی انتخاب شد و با توجه به هم ­دوره بودن و نزدیکی مناطق کشف، نتایج حاصل از آنالیزهای انجام‌شده مورد تجزیه تحلیل و مقایسه قرار گرفت. در مقاله مورد پژوهش با استفاده از روش­ های میکروسکوپ الکترونی روبشی مجهز به دستگاه آنالیز عنصری، متالوگرافی، توموگرافی­ کامپیوتری و رادیوگرافی پرتو ایکس، نوع آلیاژ، تکنیک ساخت، عناصر و ترکیبات شیمیایی مورد مطالعه قرار گرفت. با توجه به نتایج به‌ دست‌آمده آلیاژ به کار گرفته‌ شده در همه اشیای مورد مطالعه برنز تشخیص داده شد و با توجه به ریزساختار اشیای مورد مطالعه، استفاده از چکش ­کاری و تاب‌کاری در تکنیک ساخت اشیا به کار گرفته‌ شده است.