توضیح سبک‌شناسی و تاریخ‌گذاری کمربند مفرغی و منقوش گرگول (آذربایجان غربی ـ ایران)

Abstract

حوضه‌ی جنوبی دریاچه‌ی ارومیه به‌جهت شرایط مناسب زیست‌محیطی و ارتباطات سهل و گسترده، از دوره پیش‌ازتاریخ به‌بعد پذیرای گروه‌های مختلف انسانی و محل شکل‌گیری فرهنگ‌های غنی بوده و این زمینه را برای پیشرفت هنرهای مختلف از جمله فلزگری فراهم آورده است. کمربند مفرغی گرگول در 1387 و در جریان کاوش غیرمجاز قبری در مجاورت روستای گرگول، واقع در 35 کیلومتری محوطه حسنلو به‌دست آمد. بعد از رسوب‌زدایی و عکاسی، نقوش و تکنیک به‌کاررفته مورد سبک‌شناسی و تاریخ‌گذاری قرار گرفت. این کمربند منحصربه‌فرد، به‌طور کامل با نقوش متنوعی مزین شده است. تصویر اصلی در میانه سگک دیسکی‌شکل آن نقش شده و شامل صحنه­ی نیایش با مرکزیت درخت مقدس است. با توجه به سبک‌شناسی هنری، کمربند توسط هنرمندان محلی و به تأثیر از نقش‌مایه‌های آشوری ساخته‌ شده و بیشترین قرابت را با کمربند مشابه مؤسسه‌ی هنرهای دیترویت و کمربندهای مفرغی مکشوفه از حسنلوی IVB دارد. همچنین با مطالعه­ی نقوش کمربند و نیز مقایسه‌ی آن با نمونه‌های حسنلو، تاریخ نیمه­ی دوم قرن 9 ق.م برای این کمربند پیشنهاد شده است.