باستان‌شناسی فضایی؛ رویکردی علمی در مطالعه و تحلیل آثار معماری، فضاهای شهری و بافت‌های کهن

Abstract

<span style="font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black;" lang="FA">دو دهۀ گذشته با ظهور رهیافت­های جدید متعددی در علم<span style="mso-spacerun: yes;"> </span>باستان­شناسی توأم بود. باستان­شناسی جدید که در ارتباط عمیق بین­رشته­ای ماهیت می</span><span style="font-family: 'Times New Roman','serif'; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin'; color: black;" dir="LTR">­</span><span style="font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black;" lang="FA">یابد، با بهره­گیری از شاخه­های علوم مختلف گرایش­هایی را به وجود آورد که از جملة آنها به «باستان­شناسی فضاها» می­توان اشاره کرد. این رویکرد علمی، بازیافت اطلاعات تمدن­های کهن از طریق مطالعۀ ساختارهای معماری و فضاهای استقراری و شبکه</span><span style="font-family: 'Times New Roman','serif'; color: black;" dir="LTR">­</span><span style="font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black;" lang="FA">های مؤثر درون­سایتی و برون­سایتی پیرامون آنهاست. از آنجایی ­که این علم با بهره­گیری از علوم متعدد در سطوح مختلف فضاهای معماری و بافت­های کهن ادوار مختلف را مطالعه می­کند، می­تواند به طور گسترده مورد استفادة متخصصان پیش از تاریخ تا قرون معاصر قرارگیرد. در نوشتار حاضر تلاش شده است تا ضمن تشریح پیشینه و مبانی نظری این رویکرد و تبیین سطوح و روش­های آن، به این پرسش پاسخ گفته شود که از باستان­شناسی فضاها چگونه می­توان در مطالعه و تحلیل فضاهای معماری، استقرارگاه­ها و بافت­ کهن شهرها استفاده کرد.</span>