تحلیل جامعه‌شناختی بازتعریف هویت اجتماعی زنان در پرتو تمایلات مصرف‌گرایانه مورد مطالعه: زنان متولد دهه‌های50، 60 و 70 شهر اصفهان

Abstract

در دهه‌های اخیر، با گسترش مصرف‌گرایی و افزایش تمایلات مصرفی در عرصۀ جهانی، تحولاتی در زمینه‌های فرهنگی و ساختاری جوامع روی داده است که سبب دگرگونی و تغییر در هویت زن سنتی و بازاندیشی در هویت خود در رویارویی با مظاهر امروزی مصرف‌گرایی شده است. امروزه افراد با گرایش به مصرف بیش‌ازحد کالاها برای رفع نیاز، سعی دارند جایگاه اجتماعی متفاوتی نسبت به دیگران برای خود کسب کنند. در این میان زنان با مصرف تظاهری به‌منزلۀ افرادی که نمایندۀ خانواده‌هایشان هستند، سعی دارند منزلت و جایگاه اجتماعی خود و خانواده‌هایشان را در جامعه بالا ببرند. مقالۀ حاضر مطالعۀ تأثیر مصرف‌گرایی بر بازتعریف هویت زنان دهه‌های50، 60 و 70 شهر اصفهان را در کانون خود جای داده است. نظریات استفاده‌شده در این پژوهش نظریه‌های پی‌یر بوردیو، تورشتاین وبلن وآنتونی گیدنز است. روش پژوهش از نوع کمی و به سنخ پیمایشی، روش گردآوری اطلاعات، پرسش‎‌نامۀ محقق‌ساخته، حجم نمونه 384 نفر از زنان شهر اصفهان و روش نمونه‌گیری، خوشه‌ای چندمرحله‌ای بوده است. نتایج تحلیل نشان می‌دهند همبستگی‌های معناداری بین متغیرهای مصرف‌گرایی و بازتعریف هویت زنان، نابرابری اجتماعی و مصرف‌گرایی، نابرابری اجتماعی و بازتعریف هویت زنان و بین جهانی‌شدن و مصرف‌گرایی وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیونی نشان می‌دهند متغیرهای مصرف‌گرایی و جهانی‌شدن و نابرابری اجتماعی 22 درصد از تغییرات متغیر بازتعریف هویت اجتماعی را تبیین می‌کنند.