شیوه‌های استفاده از بازی‌های سنتی و بومی ایرانی در تولید مسابقات رادیویی

Abstract

بازی ­های سنتی، بخشی از فرهنگ عامه هستند که در آن تعامل و مشارکت میان افراد یک گروه به‌خوبی نمایش داده­ می ­شود. در میان برنامه‌های رادیویی مسابقه­ های رادیویی هم با تکیه بر همین اصل تولید می‌شوند. هدف این تحقیق آن است که به برنامه‌سازان رادیویی شیوه استفاده از بازی‌های سنتی را برای نوآوری در طراحی مسابقات رادیویی یادآوری کند. شاید به نظر برسد بیشتر بازی ­های سنتی، حرکتی و تصویری ­اند و به شکل مرسوم آن نمی ­تواند در مسابقه ­های رادیویی کاربرد داشته باشند؛ همچنین محدودیت زمان و شنیداری بودن مسابقه­ های رادیویی سبب می­ شود که دایرۀ انتخاب بازی­ های سنتی محدود باشد. اما برخی از بازی ­های سنتی به شکل مرسوم، الگوی مناسبی برای مسابقه ­های رادیویی هستند ازجمله: بازی­ توپ و الفبا، نمایش ­(قصه­ گویی، نقالی) مشاعره. در برخی از آیتم ­های اجرا شده در مسابقه ­های رادیویی فعلی، با الگوبرداری و اقتباس از بازی­ ها، تنوع در ساختار را شاهد بوده­ ایم. اما این تحقیق توصیه‌های جدیدی برای ساخت مسابقات مبتنی بر بازی‌های محلی دارد. در این تحقیق سعی شده است با رویکرد کیفی و مطالعه موردی مسابقات رادیویی مورد بررسی قرار گیرند. تحلیل محتوای نمونه‌هایی از مسابقات رادیویی صدای جمهوری اسلامی ایران و مصاحبه با برنامه ­سازان و تهیه­ کنندگان مسابقه­ های رادیویی و تحلیل محتوای برخی از بازی ­های سنتی و بومی ـ محلی در حوزۀ بازی­ های کلامی، حرکتی، نمایشی الگوی مناسبی برای تبدیل بازی‌های سنتی به مسابقه رادیویی مطرح می‌کند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که اگرچه در نگاه اول بازی‌های سنتی کلامی با ساختار مسابقات رادیویی هماهنگی بیشتری دارند؛ اما حتی بازی‌های حرکتی و حسی هم با استفاده از ظرفیت‌های نمایش‌های رادیویی و رادیو نما می‌توانند در طراحی مسابقات جدید استفاده شوند.