چالش های نظری در گذار از رسانه های سنتی به رسانه‌های نوین؛ ترندسازی توئیتری در برابر برجسته سازی تلویزیونی

Abstract

با نظر به دگرگونی شگرف در حوزۀ فناوری اطلاعات و ارتباطات، ویژگی اساسی انقلاب رسانه‌ای درآمیختگی دو مفهوم دیجیتالی و تعاملی شدن خلاصه شده است. این دو در کنار هم سبب دگرگونی در قلمرو ارتباطات رسانه‌ای گشته و سبب می ‏شود برخی نظریه‌های سنتی همچون برجسته‌سازی، مندرج در پارادایم مسلط بر وسایل ارتباط ‌جمعی که یکسویی و مخاطب انبوه را مفروض داشت، در پارادایم تازه در سطح شبکه‏ های اجتماعی مجازی با سازوکار هشتگ (#) و ترندسازی در تنگنای تبیین پدیده‌های ارتباطی قرار گیرد. مخاطبان دیروز، اکنون در گروه‌های کوچک ساخت‌بندی و در تعامل باهم می‌توانند درباره رویدادهای روز نظر داده و آن را نشر دهند. این مواضع نظری می ‏تواند همسو یا مغایر با مواضع برجسته‌سازی شده در رسانه‌‏های جمعی باشد. این پژوهش به روش تحلیل مضمون خوانش‌های مسلط، مصالحه و متضاد کاربران توئیتر را استخراج کرده، نشان می ‏دهد چگونه بخشی از کاربران با استفاده از سازوکار هشتگ و ترند توئیتری، برجسته‌سازی خبری تلویزیون را در جریان تحولات اجتماعی دی‌ماه 1396 کشور با خوانش ‏های متفاوت و متضاد به چالش کشیدند. یافته ‏ها نشان می ‏دهد، برای تبیین پدیده‌های ارتباطی در سطح شبکه‌های اجتماعی مجازی به اصلاح و تحول در حوزه ‏های نظری، به‏ ویژه در نظریه برجسته ‏سازی نیاز است. ادامه مطالعات دربارۀ تحولات نظری توصیه شده است.