تنوع متمایز رنگ در اشعار حسین منزوی و تحلیل جلوه‏های نوآورانه و تقلیدی آن

Abstract

یکی از غزل‏سرایان موفق معاصر که در شعر خود، علاوه بر نوگرایی‏های ساختاری و زبانی، به عینیت و آفرینش تصاویر تازه و رنگارنگ اهمیت داده‌، حسین منزوی است. در اشعار او 904 بار از واژه‌های متضمن رنگ استفاده شده که از این مجموعه بیش از 60 درصد را واژه‌های فامی و بقیه را واژه‌های بی‏فام و خاکستری تشکیل داده‌است. باتوجه به اهمیت منزوی در سیر تحول غزل و تأثیری که بر برخی شاعران مذهبی، ترانه‏سرا و حتی نیمایی‏سرایان پس از انقلاب گذاشته، در این مقاله، به روش تحلیلی- مقایسه‏ای، ضمن بیان بسامد انواع رنگ در مجموع اشعار منزوی و طبقه‌بندی آن‏ها در16 دسته، میزان نوآوری و تقلید او در کاربرد رنگ‏ها، بررسی و با شاعران گذشته و معاصر، مقایسه شده است. از یافته‏های پژوهش حاضر این است که تنوع واژه‏های متضمن رنگ و دامنه‏ی معنایی القای آن در اشعار منزوی، متمایز با اغلب شاعران معاصر، حتی بیش از شاعری نقاش چون سهراب سپهری است. او در کاربرد رنگ‏های بی‏فام کمترین میزان نوآوری را نشان داده و بیش‏ترین نمود تمایزش، مربوط به رنگ‏های صورتی، نارنجی، بنفش و تاحدودی کهربایی، سبز، آبی، قهوه‏ای و خاکستری است. همچنین تلقی‏های تازه‏ی او از رنگ عمدتا مربوط به رنگ چشم، بدن و پیراهن معشوق، تجربه‏های منحصر به فرد منزوی مثل اعتیاد و تخدیر و توصیف زمان، فصل‏ها و برخی جلوه‏های فردی زندگی اوست.