بهرام پنجم یا بهرام گور (420-438 م.) یکی از پادشاهانی است که یاد و خاطره‌ی زندگی و فرمانروایی او در منابع تاریخی و ادبی دوره‌ی اسلامی، با شاخ و برگ‌های داستانی و افسانه‌ای آمیخته شده است. بهرام، پادشاه تاریخ و افسانه‌هاست ...

یکی از زمینه‌های پژوهشی درباره‌ی جُنگ‌ها و سفینه‌ها، بررسی انتساب‌های اشعار در برخی از آنهاست که گاه به اشتباه آمده و سبب شده‌ است تا محقّقان و پژوهشگران حوزه‌ی تاریخ ادبیات به سفینه‌ها و بیاض‌ها با دید احتیاط بنگرند و ...

اندیشه های ایران باستان از خاستگاه های مهم و اصلی نظام فکری و اندیشه ای نظامی گنجوی است. او به ایران باستان و زبان پهلوی دلبستگی خاصی داشت و برخی داستان‌هایش نیز در فضای ایران پیش از اسلام رقم می خورد. مطالعه و بررسی آثار ...

استعاره‌ی مفهومی مبحثی در زبان­شناسی شناختی است که با کمک­ آن می‌توان نظام فکری و ساختار ذهنی اهل زبان را به‌خوبی شناخت و محتوای بینش کلی ملت‌ها را در بستر تجربه مشخص کرد. کاربرد این نظریه در ادبیات سبک شخصی شاعران و منابع ...

یکی از مواردی که در متون ادب فارسی مورد توجه قرارگرفته و به شیوه­های مختلف بازتاب یافته، آیین دادخواهی و تظلّم است. زنجیرعدالت، قصه برداشتن، جامه­ی سرخ پوشیدن، سر راه پادشاهان ایستادن، خاک بر سر کردن و... برخی از مشهورترینِ ...

از میان غزل‌سرایان معاصر، «فاضل نظری» یکی از شاعرانی است که در غزل، نامی برآورده است. شعر فاضل نظری از یک سو زیر نفوذ سبک هندی قرار دارد؛ اما از سوی دیگر، دارای ویژگی‌هایی است که می‌توان آن را پلی میان سنت و نوآوری دانست ...

خاقانی شروانی یکی از بزرگ­ترین و خاص­ترین شاعران فارسی­زبان است. پیچدگی و چندلایگی اشعار این شاعر یکی از وجوه ممتاز و خاص­بودن شعر اوست. گواه دشواری اشعار او، وجود انواع شروح متقدم چون شادی­­آبادی و شروح متأخر معروف است. ...

سرریزشدن بن­مایه­ها (Motiv) و بینش اساطیری، چه در قالب بازتولید و بازآفرینی اسطوره­های کهن و چه در خلق  اسطوره­های مدرن، نشانگر ریشه­داری اساطیر در ذهن و زبان و جان و جهان بشر و گریزناپذیری او از این حلقه‌ی ارتباطی است. ...

علی‌رغم اهمیت هجو در مطالعات روان‌شناسی، جامعه‌شناسی و ادبیات، این نوع ادبی هنوز به گونه­ای بایسته، مورد توجه واقع نشده است. نگاهی اجمالی به پژوهش­های انجام شده درباره­ی آن، در مقایسه با سایر گونه­های ادب غنایی، به خوبی ...