جستاری تطبیقی در مراحل سفر عرفانی عطّار نیشابوری در منطق‌الطّیر و نسیب عریضه در علی طریق إرم

Abstract

چکیده <em>منطق‌الطّیر</em> عطّار، داستان سفر گروهی از مرغان به راهنمایی هدهد به کوه قاف برای رسیدن به آستان سیمرغ است. در این منظومه هر مرغ، بیانگرگروهی از انسان‌هاست که در جستجوی حقیقتی دست به سفر می‌زنند و سختی‌های راه سبب می‌شود که یکی پس از دیگری از ادامة راه منصرف شود. در پایان مسیر، سی‌مرغ به کوه قاف می‌رسند و در حالتی شهودی درمی‌یابند که سیمرغ در حقیقت، خودشان هستند. نسیب عریضه، شاعر معاصر لبنانی نیز حرکت انسان به سوی کمال و تلاش نفس را در کشف عوالم مجهول و گریز از دنیا را در چکامه‌ای عارفانه به تصویر کشیده است و آن را <em>علی طریق إرم</em> نامگذاری کرده است. نگارنده در این پژوهش با بهره گیری از مکتب ادبیّات تطبیقی آمریکا به بررسی و تطبیق مراحل هفتگانه سلوک در <em>منطق­الطّیر </em>با مراحل سفر عرفانی در چکامة <em>علی طریق إرم</em> نسیب عریضه پرداخته و در نهایت بیان نموده است که نسیب عریضه در قصیدة خود در موارد بسیاری مضامینی مشترک با شاعر پارسی­گوی دارد.