سیمای امام رضا (ع) در آینۀ شعر دعبل خزاعی و نظیری نیشابوری

Abstract

چکیده شاعران فراوانی در گسترۀ ادب عربی و فارسی سعی کرده‌اند، مناقب و فضائل خاندان عصمت و طهارت را در شعر خود بازتاب دهند و آن‌ها را به عنوان الگوهای متعالی بشری معرّفی کنند. دعبل بن علی خزاعی، شاعر مدّاح اهل‌بیت در روزگار عبّاسیان و نظیری نیشابوری، شاعر ایرانی سبک هندی، در بخشی از سروده­هایشان، تبیین صفات انسانی و ترسیم جنبه­های مختلف شخصیّت امام رضا (ع) را به عنوان تعهّد و رسالت ادبی خود برگزیده­اند. پژوهش حاضر، تلاش می‌کند با رویکردی توصیفی - تحلیلی، هم­سویی دو شاعر در این زمینه را مورد خوانش تطبیقی قرار دهد. یافته­های پژوهش نشان از آن دارد که امام (ع) در نگاه دو شاعر، نمونۀ واقعی انسان کامل در صفات انسانی هستند. تعهّد دعبل نسبت به بزرگداشت و دفاع از اهل‌بیت در شعرش به مراتب بیش از نظیری است و هر دو، شعر متعهّد خود را ابزاری برای شفاعت­خواهی از امام در روز جزا قرار داده­اند.