پاسخ ژنوتیپ‌های بابونه (Matricaria Chamomilla L.) به نانو کلات آهن در شرایط متفاوت آبی

Abstract

به‌منظور مطالعه اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی نانو کلات آهن بر رنگدانه­های فتوسنتزی، عملکرد و اجزای عملکرد 13 ژنوتیپ بابونه، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل، در سال 1393 اجرا گردید. تیمار‌های آزمایشی شامل: تنش خشکی در 2 سطح (شاهد یا آبیاری در 90 درصد ظرفیت زراعی و آبیاری 70 درصد ظرفیت زراعی) و محلول­پاشی نانو کلات آهن در 2 سطح (شاهد و 2 میلی‌گرم در لیتر) و 13 ژنوتیپ بابونه (اصفهان، مشهد، شیراز، کرمان، اراک، اردستان، گچساران، نائین، خوزستان، صفاشهر، کازرون، آلمان و مجارستان) بودند. نتایج نشان داد علاوه بر اثرات اصلی اثر متقابل تنش در ژنوتیپ و ژنوتیپ در نانو کلات آهن و تنش در نانو کلات آهن و اثرات سه‌جانبه نیز معنی­دار شدند، مقایسه میانگین­ها نشان دهنده وضعیت متفاوت تغییرات ژنوتیپ­ها در هر سطح تنش و نانو کلات آهن می­باشد. در تنش خشکی مصرف نانو کلات آهن موجب کاهش کلروفیل a در ژنوتیپ­های شیراز، خوزستان، نائین، مجارستان و آلمان، کاهش کلروفیل b در ژنوتیپ­های اصفهان، کازرون، اردستان، خوزستان، نائین و آلمان، کاهش کلروفیل کل در ژنوتیپ­های اصفهان، شیراز، اردستان، خوزستان، نائین، مجارستان و آلمان و کاهش آنتوسیانین در ژنوتیپ­های اصفهان، شیراز، صفاشهر، کازرون، خوزستان و آلمان گردید. در تنش خشکی مصرف نانو کلات آهن نیز موجب کاهش عملکرد گل در ژنوتیپ­های مشهد، اراک و نائین و عملکرد بوته در ژنوتیپ­های اصفهان، مشهد، اراک، صفاشهر، خوزستان و نائین شد. بیشترین عملکرد بوته (665/0 گرم) از تیمار عدم تنش و مصرف نانو کلات آهن از کرمان و پایین‌ترین مقدار(164/0 گرم) نیز در تیمار تنش و عدم محلول‌پاشی از ژنوتیپ اراک به دست آمد. به­طورکلی، واکنش ژنوتیپ­های بابونه به تنش خشکی متفاوت بود. در بین ژنوتیپ­های مورد ­بررسی، ژنوتیپ شیراز نسبت به بقیه ژنوتیپ­ها تحمل بیشتری به تنش از خود نشان داد. تأثیرات نانو کلات آهن نیز با توجه به ژنوتیپ متفاوت بـوده و در بیشتر ژنوتیپ­ها بهبود عملکرد و سیستم فتوسنتزی را سبب شـد و نشان­دهنده تأثیرگذاری کودهای نانوکلات در مقادیر کم می­باشد.