اثر محلول پاشی آهن بر رشد، میزان گره زایی و عملکرد کمّی و کیفی نخود (Cicer arietinum) در همدان

Abstract

تحقیق حاضر در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در دو سال زراعی 92-1390 اجرا شد. هدف از اجرای این آزمایش ارزیابی اثر محلول­پاشی آهن بر رشد، میزان گره­زایی و عملکرد کمّی و کیفی نخود زراعی در شرایط آب و هوایی همدان بود. طرح آزمایشی مورد استفاده بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار و هفت تیمار (T₁: شاهد (عدم محلول­پاشی)، T₂: محلول­پاشی 2 گرم در لیتر نانو کود در مرحله گلدهی، T₃: محلول­پاشی 4 گرم در لیتر نانو کود در مرحله گلدهی، T₄: محلول­پاشی 2 گرم در لیتر نانو کود در مرحله غلاف­دهی، T₅: محلول­پاشی 4 گرم در لیتر نانو کود در مرحله غلاف­دهی، T₆: محلول­پاشی 2 گرم در لیتر نانو کود در مراحل گلدهی و غلاف­دهی، T₇: محلول­پاشی 4 گرم در لیتر نانو کود در مراحل گلدهی و غلاف­دهی) بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، اثر تیمارهای آزمایشی بر اکثر صفات معنی­دار بودند. کمترین تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه، عملکردهای دانه و بیولوژیک و تعداد و وزن خشک گره در ریشه و نیز میزان آهن و درصد پروتئین دانه در تیمار شاهد (عدم محلول­پاشی) به­دست آمدند. بیشترین میزان عملکرد بیولوژیک (329 گرم در متر مربع)، عملکرد دانه (152 گرم در متر مربع) درصد پروتئین دانه (85/27 درصد) نیز در تیمار محلول­پاشی 4 گرم در لیتر نانو کلات آهن در مراحل گلدهی + غلاف­دهی مشاهده شدند. بنابراین، محلول­پاشی 4 گرم در لیتر نانو کلات آهن در مراحل گلدهی+ غلاف­دهی، توانست بیشترین میزان گره­زایی در ریشه، شاخص­های زراعی و عملکرد دانه را تولید نماید.