ارزیابی فراوانی و تهیه نقشه پراکنش علف های هرز غالب مزارع گندم آبی و دیم استان آذربایجان شرقی

Abstract

نظر به تنوع زیاد علف­ های هرز در مزارع گندم دیم و آبی استان آذربایجان­ شرقی و با هدف اطلاع از وجود علف‌های هرز غالب خاص و تهیه نقشه پراکنش آنها، مزارع گندم استان بر اساس روشی یکسان مورد بررسی و آماربرداری قرار گرفتند. طی نه سال (1379 تا 1388 ) در نوزده شهرستان موجود استان با فلورهای نسبتاً متفاوت براساس سطح زیر کشت و مساحت مزارع حدود 231 مزرعه گندم آبی و دیم بررسی شدند. نتایج نشان داد که در مزارع گندم آبی و دیم این استان به ترتیب متجاوز از 112 و 137 گونه علف­ هرز متعلق به 101 جنس از 28 خانواده گیاهی وجود دارد. گونه­ های <em>Galium tricornatum</em>(بی ­تی ­راخ)،<em>Chenopodium album</em> (سلمه تره)، <em>Descurania</em> <em>Sophia</em> (خاکشیر)، <em>Polygonum patulum</em> (هفت‌بند)، <em>Geranium tuberosum</em> (شمعدانی وحشی) <em> </em>و<em> Goldbachia laevigata</em> (ناخنک) به ­ترتیب فراوان­ ترین علف‌های هرز پهن برگ مزارع گندم بودند. باریک برگ­ های غالب این مزارع را <em>Eremopyrum bonaepartis</em><em> (</em>گارس)، <em>Alopecurus myosuroide</em>(دم روباهی کشیده<em>)، </em><em>Bromus tectorum</em> (پشمکی) تشکیل داده و گونه ­های <em>Acroptilon repens</em> (تلخه)، <em>C</em><em>onvolvulus arvensi</em><em>s</em> ( پیچک صحرایی)، <em>Salsola kali</em> (علف شور)، <em>Cardaria draba</em> (ازمک ) و <em>Lactuca serriola</em> (کاهوک) از گیاهان هرز مزاحم به هنگام برداشت گندم هستند. در مجموع، نتایج این بررسی نشان دادکه مدیریت علف‌های هرز مزارع گندم استان در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و مدیریت رستنی­ های مزاحم قبل از برداشت گندم در پایین‌ترین حد می ­باشد.