تغییرات صفات زراعی و فلورسانس کلروفیل در ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.) تحت شرایط آبیاری زیرسطحی

Abstract

به­منظور بررسی تغییرات عملکرد، اجزای عملکرد و فلورسانس کلروفیل، 28 لاین و رقم برنج در سیستم آبیاری زیرسطحی با کپسول­های متخلخل، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی 1397-1396 در سه تکرار اجرا شد. سیستم آبیاری شامل دو خط لوله اصلی بود که در روی هر لوله اصلی یک شیر فلکه و یک کنتور حجمی نصب گردید. آب مورد نیاز برای هر تیمار با استفاده از لوله­های 16 میلی­متری به ابتدای هر کرت برده شد. با قرار دادن فشارسنج در ابتدای خط لوله­ها، در آبیاری زیرسطحی متوسط فشار کارکرد سیستم تنظیم گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اختلاف بین ارقام و لاین­های ارزیابی شده در همه صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنی­دار به­دست آمد. ژنوتیپ­های HHZ1-DT3-Y1Y1، HHZ 22-Y3-DT1-Y1، HHZ 6-DT1-LI1-LI1، IR14L110 و HHZ 23-DT16-DT1-DT1 در بین ژنوتیپ­های مورد بررسی دارای بیشترین وزن دانه پر بودند که با بررسی این ژنوتیپ­ها از نظر پارامترهای فلورسانس کلروفیل این نتیجه مشهود شد که آنها از نظر پارامترهایی مانند کارآیی واقعی فتوشیمیایی فتوسیستم 2، سرعت انتقال الکترون از فتوسیستم 2، پراکنش فتوشیمیایی انرژی جذب شده، ضریب خاموشی فتوشیمیایی فلورسنت متصل به PSII، فلورسانس حداکثر در حالت­های سازگار شده به تاریکی، حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم 2 و کارآیی تبدیل انرژی الکترون­ها به انرژی شیمیایی تحت نور اشباع بالا بودند و از نظر پارامترهای ضریب خاموشی غیرفتوشیمیایی فلورسنت، پراکنش غیرفتوشیمیایی فوتون­های جذب شده و فلورسانس متغیر در حالت­های سازگار شده به تاریکی پایین بودند. لذا می­توان از این ژنوتیپ­ها بعد از بررسی­های بیشتر به عنوان ژنوتیپ­هایی با نیاز آبی کم استفاده نمود.