ارزیابی عملکرد و صفات زراعی جو و شبدر برسیم در کشت های خالص و مخلوط

Abstract

به­ منظور تعیین مناسب ­ترین ترکیب کشت مخلوط جو و شبدر برسیم، آزمایشی در قالب طرح بلوک ­های کامل تصادفی با 4 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب به­ اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی کشت مخلوط عبارت بودند از: درصدهای مختلف بوته جو و شبدر یک­ ساله در روی هر ردیف (100 % جو : صفر درصد شبدر (کشت خالص جو)، 90 % جو :10 % شبدر، 80 % جو :20 % شبدر،70% جو :30% شبدر،660% جو :40% شبدر،50% جو :50% شبدر،40% جو :60% شبدر،30% جو :70% شبدر،20% جو :80% شبدر، 10% جو :990% شبدر، و صفر درصد جو : 100% شبدر (کشت خالص شبدر). نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد شبدر در سیستم تک کشتی (8.3 تن در هکتار) و کمترین آن در کشت مخلوط با نسبت 10:90 شبدر : جو (1.2 تن در هکتار) به ­دست آمد. در گیاه جو نیز طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، درصد پروتئین، عملکرد اقتصادی و عملکرد بیـولوژیک به­ طور معنی ­داری تحت تاثیر نسبت­ های کشت قرار گرفتند. کاهش نسبت بوته­ های جو به شبدر سبب کاهش 87 درصدی عملکرد اقتصادی و عملکرد بیولوژیک شد. وزن هزار دانه نیز از 45.82 گرم به 39 گرم کاهش پیدا کرد. نسبت برابری زمین کل (بر اساس عملکرد دانه جو و عملکرد علوفه شبدر) نیز در همه موارد، بالاتر از یک بود و در نسبت40:60 (شبدر : جو) هر چند با اختلاف غیر معنی­ دار با بقیه الگوهای کشت ولی در بالاترین مقدار خود قرار داشت (1.70). کاهش درصد تراکم بوته­ های جو نسبت به بوته­ های شبدر در محاسبه نسبت برابری زمین بر اساس علوفه در هر دو محصول نیز سبب کاهش معنی­ دار نسبت برابری زمین در گیاه جو به کمتر از یک شد. نتایج به­ طور کلی نشان داد که بهترین الگوی قابل توصیه برای کشت مخلوط جو و شبدر برسیم در این ناحیه، الگوی کشت 60 درصد شبدر و 40 درصد جو در روی هر ردیف در هر دو حالت تولید علوفه از هر دو محصول و تولید دانه از جو و علوفه از شبدر برسیم می ­باشد.