‏ بررسی مقاومت جمعیت‌های خردل وحشی (‏Sinapis arvensis L.‎‏)‏‎ ‎به علف‌کش ‏تری بنورون متیل

Abstract

تری بنورون متیل از علف­کش­های رایج برای کنترل علف­های­هرز پهن­برگ در مزارع گندم می­باشد. در این آزمایش واکنش علف­های­هرز مشـکوک به مقـاومت مزارع گنـدم، 38 مزرعه از استـان کرمانشاه در سال 1392-1391 مورد بررسی قرار گرفت. بذور خردل وحشی مشکوک به مقاومت از مزارع جمع­آوری و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. در جهت تشخیص سریع بروز مقاومت جمعیت­ها با مصرف دز تفکیک­کننده علف­کش تری بنورون متیل غربال اولیه شدند. تعیین درجه مقاومت سپس به کمک آزمون زیست سنجی با استفاده از منحنی­های دز-پاسخ انجام گردید. برای بررسی مکانیزم مقاومت از روش­های مولکولی، به­ویژه از کلون ژن ALS با ناقلPJET1.2/blunt استفاده شد. طبق نتایج آزمایش تفکیک دز، 4/10 گرم ماده مؤثر در هکتار، جمعیت­های حساس خردل وحشی را به میزان 90 درصد کنترل کرد. در آزمایش­های غربال­گری نیز 50 درصد از جمعیت­ها به­عنوان جمعیت مقاوم شناسایی شدند که بر اساس روش بکی و تاردیف، 8/57 درصد از آنها دارای درجه مقاومت خیلی بالا، 5/31 درصد از آنها به­عنوان جمعیت­هایی با درجه مقاومت بالا و 5/10 درصد دارای مقاومت کم شناسایی شدند. همچنین، GR₅₀ علف­های هرز مقاوم در مقایسه با علف­هرز حسـاس افزایش یافت که بیـانگر وجـود مقاومت در این استـان می­باشـد، به­طوری­که برای کنترل جمعیت مقـاوم Z₁₅، این مقدار به 1309 گرم ماده مؤثر در هکتار افزایش یافت. توالی­یابی DNA خردل وحشی نیز نشان داد که جهش در موقعیت آلانین 122 با جایگزینی اسید آمینه پرولین سبب بروز مقاومت از نوع جهش مبتنی بر محل هدف شده است.