اثر هیومیک اسید بر فعالیت آنزیم‎‌‎های آنتی اکسیدانت و عملکرد کرچک ‏‏(‏Ricinus commonis L.‎‏) در شرایط کمبود آب ‏

Abstract

تاثیر هیومیک اسید بر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت در کرچک با اجرای آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج بررسی شد. فاکتورهای آزمایش شامل تیمارهای آبیاری با 3 سطح شامل آبیاری در 80 درصد ظرفیت زراعی (S₁) (نرمال)، آبیاری در 65 درصد ظرفیت زراعی (S₂) (تنش ملایم) و آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی (S₃) (تنش شدید) در کرت اصلی و هیومیک اسید در 4 سطح (عدم محلول­پاشی، 1، 2 و 3 بار محلول­پاشی) در کرت فرعی در نظر گرفته شدند. در این بررسی عملکرد دانه، وزن صد دانه، تعداد کپسول در بوته و آنزیم­های آنتی اکسیدانت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر محلول­پاشی هیومیک اسید بر وزن صد دانه و میزان آنزیم­های آنتی اکسیدانت در سطح 1% معنی­دار بوده و مقایسه میانگین­ها حاکی از این بود که محلول­پاشی هیومیک اسید می­تواند اثر کمبود آب را تا حدودی جبران کند به­طوری­که میزان سوپر اکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز در شرایط سه بار محلول­پاشی به ترتیب در S₂، 8/38، 75/34 و 88/37 و در S₃، 63/26، 15/41 و 14/43 درصد نسبت به عدم محلول­پاشی با هیومیک اسید افزایش یافتند. در مجموع، می­توان گفت هیومیک اسید به دلیل اثرات مختلف فیزیولوژیکی علاوه بر افزایش عملکرد کرچک، می تواند در جهت کاهش اثرات تنش کمبود آب نقش مؤثری ایفا نماید، به طوری­که افزایش میزان فعالیت آنزیم­های آنتی اکسیدانت تحت تاثیر این ترکیب می­تواند یک راهکار در مناطق خشک به حساب آمده و کاهش عملکرد را تا حدودی جبران کند.